تاثير پيش تيمار بذر با ساليسيليك اسيد بر برخي از ويژگي هاي مورفوفيزيولوژيك و عملكرد لوبيا چشم بلبلي (L. unguiculata Vigna) تحت تنش كم‌آبي

Effect of Salicylic Acid Priming on Some Morpho-physiologic Characteristics and Yield of Cowpea (Vigna unguiculata L.) under Water Deficit

به منظور بررسي تاثير پيش تيمار بذر با ساليسيليك اسيد بر برخي ويژگي هاي مورفوفيزيولوژيك و عملكرد لوبيا چشم بلبلي (L. unguiculata Vigna) رقم پرستو، تحت تنش كم آبي، آزمايشي در قالب طرح اسپليت بلوك با سه تكرار در سال زراعي 1388-1387 در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه زنجان انجام شد. تيمارهاي آزمايشي شامل آبياري به عنوان عامل اصلي در 2 سطح (آبياري كامل- تنش كم آبي در زمان گلدهي) و پرايمينگ با ساليسيليك اسيد، به عنوان عامل فرعي در پنج سطح، شامل سطوح صفر،900، 1800، 2700 و3600 ميكرومول بود. نتايج حاصل از تجزيه واريانس صفات مورد مطالعه نشان داد كه اثر آبياري بر روي تمام صفات، به استثناي ارتفاع گياه معني دار است، ولي اثر ساليسيليك اسيد بر روي كليه صفات معني دار شد. مقايسات ميانگين صفات مورد بررسي نشان داد كه محتواي نسبي آب، بيوماس و عملكرد دانه در شرايط تنش كم آبي در مقايسه با شرايط آبياري كاهش، ولي محتواي پرولين و كربوهيدرات محلول افزايش يافت. اين صفات در بذرهاي پرايم شده با ساليسيليك اسيد به استثناي كربوهيدرات محلول، در مقايسه با بذرهاي پرايم نشده افزايش يافت. بذرهاي پرايم شده با دز 2700 ميكرومول ساليسيليك اسيد، پرولين بيشتري را به خود اختصاص دادند. اين امر موجب تثبيت ساختارهاي زير سلولي مانند غشا سلولي شد و به دنبال آن موجب افزايش محتواي نسبي آب شد. در نتيجه گياهان حاصله از رشد بهتري برخوردار شدند و از تجمع كربوهيدرات محلول جلوگيري كردند. در كل اين امر موجب افزايش بيوماس و عملكرد دانه لوبيا –چشم بلبلي در هر دو شرايط آبياري و تنش كم آبي شد. همچنين، بين صفات مورد بررسي با عملكرد دانه همبستگي بالايي وجود داشت كه در نهايت بذرهاي پرايم شده با دز 2700 ميكرومول ساليسيليك اسيد، بيشترين عملكرد دانه (4424 و 3437 كيلوگرم در هكتار به ترتيب در تيمار آبياري و تنش كم آبي) را به خود اختصاص دادند.

Effects of seed priming by salicylic acid on some morpho-physiologic characteristics and yield of cowpea (Vigna unguiculata L.) cultivar “Parastou” was investigated under water deficit. Experiment was conducted as a split block design with 3 replications in 2008-2009 at Research Farm of Zanjan University. Factors were including drought stress as a main factor in 2 levels (irrigation, water deficit at flowering stage) and priming with salicylic acid rates as a sub factor (0, 900, 1800, 2700, 3600µM). Analysis of variance showed that irrigation had a significant effect on all characteristic except plant height but effect of salicylic acid was significant on all characteristic. Mean comparison showed that relative water content, biomass and seed yield decreased in water deficit condition compared with irrigation condition, whereas proline content and leaf soluble carbohydrate content increased under water deficit. These traits increased in seeds priming with salicylic acid except leaf soluble carbohydrate content compared with untreated seeds. Seeds priming with 2700µM salicylic acid had more proline content, so cell structures such as plasma lemma unaffected and increased relative water content. As a result, the resulting plants had better growth and prevented the accumulation of soluble carbohydrates and then increased biomass and seed yield in both irrigation and water deficit conditions. Also between these traits with grain yield there was a high correlation that finally to lead that seed priming with 2700 µM salicylic acid have highest seed yield (4424 and 3437kg.ha-1) in regular irrigation and water deficit, respectively).