بررسي اثر تغيير فشار در لوله هاي فرعي آبياري باراني متحرك دستي بر روي هزينه ها

Assessment of pressure variation effect along lateral pipes of hand-move sprinkler irrigation system on costs

براساس ضوابط و معيارهاي طراحي سيستم هاي آبياري باراني، تغييرات فشار مجاز در طول لوله هاي فرعي 20 درصد است. دلايل انتخاب اين 20 درصد كه از سال هاي دهه 60 ميلادي تاكنون اجرا مي شود، مشخص نيست. با افزايش تغييرات فشار مجاز براي طراحي لوله فرعي، فشار موردنياز سيستم و عدم يكنواختي پخش آبپاش ها بيشتر شده و درنتيجه هزينه هاي تامين انرژي و تلفات آب بيشتري به دنبال دارد. از طرف ديگر، اگر لوله هاي فرعي با تغييرات فشار مجاز كمتري طراحي شوند، يكنواختي آبياري بهتر، فشار موردنياز سيستم كمتر ولي هزينه در واحد سطح خريد لوله ها بيشتر خواهد شد. هدف از انجام اين تحقيق، بررسي اثر تغييرات فشار مجاز در لوله هاي فرعي سيستم آبياري باراني متحرك دستي بر روي هزينه هاي خريد لوله ها، تامين انرژي و قيمت اقتصادي آب مي باشد. در اين تحقيق، مزارع نمونه سيستم آبياري باراني متحرك دستي با تغييرات فشار مجاز پنج، 10، 15، 20، 25 و 30 درصد براي كشت يونجه در منطقه خوزستان طراحي شد. براساس اين طراحي ها و نيز با احتساب ارزش اقتصادي هر مترمكعب آب در اين منطقه، هزينه هاي سرمايه گذاري، جاري و كل برآورد شد. نتايج نشان داد كه با احتساب هزينه تامين آب، بيشترين هزينه ها مربوط به مزارع طراحي شده با تغيير فشار 30 درصد و كمترين هزينه ها و كمترين قيمت آب مربوط به مزارع طراحي شده با تغيير فشار 15 درصد است و ارزش هاي اقتصادي مختلف آب در خوزستان، تاثيري بر انتخاب بهترين گزينه اقتصادي حد تغيير فشار نداشته است. در تغيير فشار 20 درصد به بالا، تلفات و هزينه ها بالا است و محدوده تغيير فشار 15 درصد در لوله فرعي، گزينه مناسبي براي طراحي سيستم آبياري باراني متحرك دستي در منطقه خوزستان است.

According to the irrigation systems design standards, allowed pressure variation in lateral pipes is 20 percent. Reasons for this rate selection, which since the 60ʹs is performed, are not known. The increased changes in allowed pressure tubes to lateral pipes design, the increased sprinkling system required pressure and the increased nonuniform sprinkler distribution, so energy supply costs and water loss will be increased. On the other hand, designed lateral pipes with lower allowed pressure variation, cause better irrigation uniformity, and decreased system required pressure, but costs of tubes per area unit will be increased. The aim of this study is investigation of allowed pressure variation effect along lateral pipes of hand move sprinkler irrigation system on purchase costs of pipes, energy supply and water economic costs. In this experiment, we designed sample farm hand move sprinkler irrigation system with allowed pressure variation 5, 10, 15, 20, 25 and 30 percent for alfalfa culture in Khuzestan, and based on these designing and economic value per cubic meter of water in this region, investment cost, current and total cost were estimated. The results showed that by calculating water supply cost, the highest cost is related to fields with pressure variation of 30 percent, and the lowest cost and water price is related to fields with pressure variation of 15 percent, and several economic values of water in Khuzestan, have no effect on the best economic selection of pressure changing ranges. Changes in pressure above 20 percent, losses and costs are high and the pressure change of 15 percent in lateral pipes is a good option to design the hand move sprinkler irrigation system in Khouzestan.