عملكرد سامانه هاي ذخيره آب در زلزله 2008 ونچوان چين- بررسي ميداني

در زلزله سال 2008 ونچوان با بزرگي 8 در مقياس ريشتر در استان سيچوان چين، به عنوان يكي از پرخسارت ترين زلزله هاي تاريخ چين، خسارات وارده به مخازن بي سابقه و توزيع گسترده اي داشت، به ويژه خسارات مخازن كوچكتر به نسبت، شديدتر بوده است. بعضي از اين خسارات حتي در استانهاي با فواصل قابل-توجه از مركز زلزله رخ داد كه بيانگر ضعفهاي آيين نامه اي و اجرايي است. عمده ترين خسارات به سامانه هاي نگهداري آب، خسارات مربوط به سدها و بندها بود. به طوري كه فقط 1996 مخزن آسيب ديده (سدها و بندها) در استان سيچوان قرار داشت. در اين زلزله مدهاي خسارت سدها و بندهاي آسيب ديده شامل ترك در سدها، نشست و تخريب سدها، لغزش سدها، نشت از سدها، خسارت به وسايل بالابر سدها و ساير خسارات يا انواع ديگري از وضعيت هاي خطرناك رخ داده در بيش از 50 درصد سدها و بندها بود. در ادامه به صورت موردي به عملكرد سدهاي بتني زي پينگ پو و سد قوسي شاپاي در اين زلزله پرداخته مي شود و سپس عملكرد و خسارات وارده به سدهاي خاكي مورد بحث قرار مي گيرند. در ادامه خسارتهاي وارده به منابع هوايي آب مورد بررسي قرار مي-گيرند كه بعضي از خسارتهاي وارده قابل تامل بود. از نكات جالب توجه در اين زلزله، خسارات شديد به تاسيسات آبرساني كه چندي قبل از زلزله ساخته شده بودند، مي-باشد. اين موضوع بيانگر ضعف هاي آيين نامه اي و اجرايي در آن كشور بود و با توجه به مشكلات اجرايي و كيفيت ساخت در ايران، درسهاي آموخته شده از اين زلزله براي كشور ما نيز مي تواند آموزنده باشد.

The Wenchuan earthquake of May 12, 2008 in Sichuan Province in southwestern of China occurred as the result of movement on the Longmenshan fault or a tectonically related fault. The lifeline systems were damaged badly, with damage not seen in Chinese history. The main damages to water conservancy system were those of dams. This field study showed that the damaged reservoirs had a widespread distribution, and the damages of small-scale reservoirs were serious. Of 1996 earthquake-damaged reservoirs, dangerous situations included cracks on the dams (1425), collapse and settlement of dams (687), slide of dams (354), leaks of dams (428), damages of hoisting devices of dams (161), other damages of releasing devices, spillway, office room of dams (422), and many kinds of dangerous situations appeared simultaneously in more than 50% of the reservoirs. Performance of the two big dams is also discussed in this paper, i.e. Zipingpu Dam and Shapai Arch Dam. The damages to earth dams were mainly the longitudinal cracks on the top of the dams, sometimes prolonging the whole dam. There were transverse cracks individually, and serious one partially collapsed. In general many lessons could be learned from this event for our country as a seismic-prone country.