بررسي اثر تجويز خوراكي و درازمدت ريشه بوزيدان بر يادگيري و حافظه موش صحرايي ديابتي شده با استفاده از آزمون اجتنابي غير فعال

The Effect of Chronic Oral Administration of Withania Somnifera Root on Learning and Memory in Diabetic Rats Using Passive Avoidance Test

مقدمه و هدف: ديابت قندي بويژه نوع 1 موجب بروز اختلال در روندهاي مرتبط با يادگيري، حافظه و شناخت در جامعه انساني و حيوانات آزمايشگاهي مي گردد. با توجه به وجود شواهد متعدد مبني بر اثر ضد ديابتي بوزيدان و اثر تقويت كننده مصرف آن بر حافظه و سلامت روان، اثر تجويز خوراكي و درازمدت ريشه بوزيدان (Withania somnifera) بر يادگيري و حافظه در موشهاي صحرايي ديابتي با استفاده از آزمون اجتنابي غيرفعال مورد بررسي قرار گرفت. روش كار: براي اين منظور در يك مطالعه تجربي موشهاي صحرايي نر نژاد ويستار به طور تصادفي به چهار گروه كنترل, كنترل تحت تيمار با بوزيدان، ديابتي، و ديابتي تيمار شده با بوزيدان تقسيم بندي شدند. تيمار با بوزيدان به مدت ا الي 2 ماه ادامه يافت. براي ديابتي نمودن موشها از استرپتوزوتوسين به فرم تك دوز و داخل صفاقي به ميزان 60 ميلي گرم بر كيلوگرم وزن حيوان استفاده گرديد. ميزان گلوكز سرم قبل از بررسي و در طي هفته هاي چهارم و هشتم پس از بررسي تعيين گرديد. بعلاوه، براي بررسي حافظه و يادگيري حيوانات, ميزان عملكرد از نظر تاخير اوليه (Initial Latency) و تاخير در حين عبور (Step-through Latency) در آزمون اجتنابي غير فعال پس از گذشت يك و دو ماه تعيين گرديد. نتايج: تجويز ريشه بوزيدان با يك نسبت وزني15/1 به مدت يك الي دو ماه در موشهاي گروههاي كنترل و ديابتي تغيير معني دار در ميزان گلوكز سرم ايجاد ننمود. بعلاوه، در موشهاي ديابتي و ديابتي تحت تيمار با بوزيدان فقط در پايان ماه دوم افزايش معني دار در مورد تاخير اوليه در مقايسه با گروه كنترل بدست آمد(05/0p < ). بعلاوه، از نظر تاخير اوليه هيچگونه تفاوت معني دار بين دو گروه ديابتي و ديابتي تحت تيمار مشاهده نگرديد كه خود به مفهوم عدم تغيير توانايي موشها در كسب اطلاعات جديد در موشهاي ديابتي تحت تيمار مي باشد. از طرف ديگر، با اندازه گيري تاخير در حين عبور مشخص شد كه تيمار موشهاي گروه كنترل با ريشه بوزيدان موجب افزايش معني دار تاخير در حين عبور در پايان ماههاي اول (01/0p < ) و دوم (05/0p < ) در مقايسه با گروه كنترل مي گردد. همچنين، كاهش تاخير در حين عبور در موشهاي ديابتي (05/0p < ) و افزايش آن (05/0p < ) در موشهاي ديابتي تحت تيمار در پايان ماه دوم بخوبي مشاهده گرديد. نتيجه نهايي: مصرف خوراكي و درازمدت ريشه بوزيدان موجب افزايش بارز توانايي در حفظ و به يادآوري اطلاعات انبار شده در حيوانات نرمال و ديابتي شده مي گردد.

Introduction & Objective: Diabetes mellitus (especially type I) is accompanied with disturbances in learning, memory, and cognitive skills in the human society and experimental animals. Considering the potential anti-diabetic effect of the medicinal plant Withania somnifera (ashwagandha) and the augmenting effect of its consumption on the memory and mental health, this study was conducted to evaluate the effect of chronic oral administration of ashwagandha root on learning and memory in diabetic rats using passive avoidance test. Materials & Methods: For this purpose, male Wistar diabetic rats were randomly divided into control, ashwagandha-treated control, diabetic, and ashwagandha-treated diabetic groups. Ashwagandha treatment continued for 1 to 2 months. For induction of diabetes, streptozotocin was injected i.p. at a single dose of 60 mg/kg. Serum glucose level was determined before the study and at 4th and 8th weeks after the experiment. In addition, for evaluation of learning and memory, initial latency (IL) and step-through latency (STL) were determined after 1 and 2 months using passive avoidance test. Results: It was found that one- and two-month administration of ashwagandha root at a weight ratio of 1/15 has not any significant hypoglycemic effect in treated control and diabetic groups. Furthermore, there was a significant increase (p < 0.05) in IL in diabetic and ashwagandha-treated diabetic groups after two months compared to control group. In this respect, there was no significant difference between diabetic and ashwagandha-treated diabetic groups. In addition, STL significantly increased in ashwagandha-treated control group after 1 (p < 0.01) and 2 (p < 0.05) month in comparison to control group. On the other hand, STL significantly decreased (p < 0.05) in diabetic group and significantly increased (p < 0.05) in ashwagandha-treated diabetic group as compared to control group after two months. Conclusion: In summary, chronic oral administration of ashwagandha root could enhance the consolidation and recall capability of stored information in control and diabetic animals.