بررسي رشد، زنده‌ماني و يكنواختي كلن‌هاي مختلف صنوبر در خزانه سلكسيون در استان مركزي

تحقيق حاضر، مراحل اوليه بررسيهاي لازم براي توليد نهال مناسب صنوبر به‌منظور استفاده و توسعه صنوبركاريها با هدف افزايش توليد چوب و كاهش واردات آن مي‌باشد. بدين منظور مشخصه‌هاي رشد قطري، ارتفاعي، درصد زنده‌ماني و يكنواختي تعداد 70 كلن بومي و غيربومي صنوبر در پايان دوره رشد در خزانه آزمايشي مورد مقايسه قرار گرفتند. اين تحقيق يكساله در ايستگاه تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي استان مركزي در قالب طرح آماري بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار و در هر تكرار با 7 اصله نهال انجام شد. نتايج بدست آمده از تجزيه و تحليل مشخصه‌هاي مورد بررسي در نهالهاي 1/1 ساله (ريشه و ساقه يكساله) با استفاده از نرم‌افزارهاي SPSS و JMP (تجزيه خوشه‌اي) نشان داد كه در بخش ساير دورگه‌ها، كلن P.x. interamericana، در بخش تاكاماهاكا كلن P. trichocarpa 044/62، در بخش لوسه كلن P.a. 44/9، در بخش ايگروس كلن‌هاي P.e. I-154، P.n. 63/135، P.e. 476، P.n. 62/140، P.n. 62/197 و P.e. triplo مقادير بيشتري از مشخصه‌هاي مورد بررسي را نسبت به ساير كلن‌ها دارند. كلن P. ciliata از بخش لوكوييدس و كلن P. euphratica از بخش تورانگا وضعيت رويشي و زنده‌ماني نامطلوبي داشتند. در مقايسه كلي، كلن‌هاي P.e. I-154، P.n. 63/135، P.e. 476، P.n. 62/140، P.n. 62/197 و P.e. triplo جز كلن‌هاي برتر و كلن‌هاي P.n. 62/171، P.n. 72/9، P.n. 72/16، P.a. 72/15، P.a. 72/17 و P. euphratica جز كلن‌هاي ناموفق در مرحله رويشي اوليه مي‌باشند.

The current research is the first step on integral investigations for selection and production of appropriate seedlings and clones for development of poplar plantations. Diameter, height, survival and homogeneity of 70 clones of native and exotic poplar species were studied in an experimental nursery in central Iran, Markazi province in frame of randomized complete blocks design with 3 replications. Results indicated that P.x. interamericana from hybrid groups, P. trichocarpa 044/62 from section Tachamahaca, P.a. 44/9 from section leuce, P.e. I-154, P.n. 63/135, P.e. 476, P.n. 62/140, P.n. 62/197 and P.e. triplo from section Aigerios showed the maximum values of the studied parameters. P. ciliata from section leucoides and P. euphratica from section Turanga showed the weakest values.