پيش‌بيني تا‌ب‌آوري روان‌شناختي براساس اعتقادات مذهبي در دانشجويان شهري و روستايي

Predicting psychological resilience based on religious beliefs in urban and rural university students

پژوهش حاضر با هدف بررسي رابطه تاب‌آوري و اعتقادات مذهبي و امكان پيش بيني تاب‌آوري روان‌شناختي بر اساس اعتقادات مذهبي در دانشجويان شهري و روستايي انجام شد. نمونه اي مشتمل بر 197 دانشجو (150 دختر و 47 پسر) از دانشجويان شهري و روستايي دانشگاه پيام نور شهرستان بافت در استان كرمان، دو مقياس تاب‌آوري بزرگسالان (RSA) و رشد اعتقادي (SBD) را تكميل كردند. نتايج نشان داد كه از بين ابعاد پنج گانه اعتقادات مذهبي، بعد باورهاي مذهبي در درجه اول و دانش مذهبي در مرتبه بعدي مي‌توانند تاب‌آوري دانشجويان را به طور مثبت و معنا‌دار پيش‌بيني نمايند. همچنين نتايج نشان داد كه الگوي روابط بين متغيرها در دو گروه دانشجويان شهري و روستايي متفاوت است. به نحوي كه از دو بعد ياد شده، در گروه دانشجويان شهري، بعد باورهاي مذهبي و در گروه دانشجويان روستايي، بعد دانش مذهبي تاب‌آوري را به طور مثبت و معنادار پيش‌بيني مي‌كند. يافته‌هاي اين پژوهش تاييدكننده نقش برخي از ابعاد رشد اعتقادي در تاب‌آوري روان‌شناختي دانشجويان است. با توجه به حاكميت فرهنگ ديني در جامعه ايراني، كاربرد يافته‌هاي پژوهش حاضر را مي‌توان از منظر نقش حمايتي مذهب براي افراد و ضرورت توجه ويژه به اين جنبه از آموزش‌هاي مذهبي حايز اهميت دانست.

The present study aimed to investigate the relationship between resilience and religious beliefs, and whethere or not it would be possibile to predict psychological resilience based on religious beliefs in urban and rural university students. A sample of 197 urban and rural university students (150 female and 47 male) who were selected via accessible random sampling in Payam-e-Nour University of Baft city in Kerman province completed Resilience Scale for Adults (RSA, Jowkar et al, 2010) and Scale of Belief Development (SBD, Maenavipour & Sharifi, 2003). Data were analyzed using correlation and stepwise multiple regression analyses. Findings showed that among five dimensions of religiosity, two dimensions including religious belief and religious knowledge, could positively predict psychological resilience. The pattern of relationships between variables was different in urban and rural students, so that the religious belief dimension in urban students and the religious knowledge dimension in rural students could positively predict psychological resilience. Findings of the present study confirmed the hypothesis that some dimensions of religious beliefs have a significant effect on psychological resilience in university students Considering the dominance of religious culture in the Iranian society, practical importance of these findings is reiterated. Findings are discussed in light of previous literature concerning the possible supportive role played by religion. Suggestions for further research and practical implications of the findings are also discussed.