بررسي تاثير احساس عدالت اجتماعي بر هويت ملي شهروندان شيعه و سني مذهب قوم كرد

A Consideration about the Effects off Social Justic on the National Identity of Kurd Citizens

بررسي تاثير احساس عدالت اجتماعي بر هويت ملّي شهروندان سني و شيعه مذهب قوم كُرد (نمونه موردي شهر قروه) فرزاد نوابخش جمشيد گراوند دريافت: 13/09/ 1390 تاييد: 21/ 12/ 1390 چكيده شواهد ايران صد سال اخير نشان دهنده عدم توزيع برابر فرصت ها و امكانات اجتماعي است و اين مساله سبب نگراني و دلمشغولي مورد توجه ويژه محققان و صاحب نظران اين حوزه قرار گرفته است. قوم كُرد با جمعيت قريب به 5 ميليون از يك طرف و قرار گرفتن در مرزهاي غربي كشور از طرف ديگر، بارها تحت تاثير عواملي همچون تحركات كشورهاي خارجي و سياست‌هاي غلط دولت مركزي سبب شكل‌گيري جنبش هاي اعتراض‌آميز و استقلال طلبانه اين قوم بوده است. اما واقعيت اين است كه دولتهاي مركزي به ندرت در پي شناخت عوامل موثر بر همگرايي يا واگرايي ملّي اين قوم بوده‌اند و بيشتر به رفتارهاي آنها توجه كرده‌اند نه عوامل موثر بر شكل‌گيري كنش‌ها و رفتارها و نيات آنها، در اين بين كردها از يك طرف خود را محروم از منابعي مي‌دانستند كه حق طبيعي آنها بود. تحقيق حاضر با هدف شناخت ميزان هويت ملّي در بين شهروندان كُرد و رابطه آن با احساس عدالت به صورت تركيبي از روش مطالعه كتابخانه‌اي و مطالعه ميداني انجام شد. در بخش مطالعه كتابخانه‌اي مباني نظري هويت و احساس عدالت مورد بررسي قرار گرفته و نظرات انديشمندان مختلف در مورد آنها بررسي شده است و در بخش مطالعه ميداني كه به روش پيمايشي انجام شده، نظرات 299 نفر از شهروندان كُرد سني و شيعه مذهب ساكن در شهرستان قروه به عنوان نمونه موردي از ابتداي خرداد ماه 1390 تا پايان تيرماه گردآوري شد و با استفاده از نرم‌افزار SPSS نظرات شهروندان مورد تحليل قرار گرفت. در اين پژوهش 151 نفر شهروندان كُرد شيعه مذهب و 148 نفر شهروندان كُرد سني مذهب شركت داشتند. بررسي رابطه ميان احساس عدالت شهروندان كُرد با هويت ملّي با استفاده از آزمون ضريب همبستگي اسپيرمن نشان داد كه بين احساس عدالت شهروندان و هويت ملّي آنان همبستگي معناداري به ميزان 49/0 وجود دارد و هر چه احساس عدالت بيشتر باشد، هويت ملّي شهروندان بالاتر است. همچنين نتايج ضريب همبستگي اسپيرمن نشان داد كه هر چه قدر احساس عدالت اقتصادي، سياسي، فرهنگي و زباني شهروندان بالاتر باشد، هويت ملّي آنان قو ي تر است. بطور مشابه، يافته‌هاي پژوهش، رابطه بين هويت ملّي و مشروعيت شهروندان را تاييد نمود.

A Consideration about the Effects of Social Justice on the National Identity of Kurd Citizens Farzad NavaBakhsh Jamshid Garavand Abstract Evidences suggest that there is a lack of equality in the social facilities and opportunities in 100 recent years of Iran. Kurdish ethnic by about 5 million populations are dwelling inside of Iran’s near west boarder. There were some protesting and independence movements came up from in-correct policies of government and the foreign states provokes. This research is engaged by deliberating on the relation of national identity of Kurd citizens and sense of social justice. The results show a significant difference of the sense of national identity between Shiites and Sunnites among Kurdish citizens. This research is base on both documentary analysis and survey researching. In the former the theories of identity and sense of justice are considered alongside of the ideas of various scholars and in the latter a data gathering on the case sampling is applied. Key Words: Sense of justice, National Identity, Ethnic appertaining, Kurdish citizens, Political legitimacy