اثر تاريخ كشت، مقدار بذر و فاصله رديف بر عملكرد دانه و اجزاي عملكرد يك لاين عدس ( Lens culinaris) در شرايط ديم شمال خراسان

Effect of planting dates ,seed rates and row spacing on grain yield and yield components of a lentil (Lens culinaris) genotype in Northern Khorasan dry land condition

به منظور بررسي اثر تاريخ كشت، مقدار بذر و فاصله رديف بر عملكرد و اجزاي عملكرد عدس لاين Filip 92-12L، آزمايشي در سال زراعي 88-1387 در مزرعه پژوهشي دانشگاه آزاد اسلامي واحد شيروان اجرا شد. تاريخ هاي كشت شامل كشت پاييزه و كشت بهاره بود. مقادير بذر شامل 100، 150، 200، 250 و 300 دانه در مترمربع بود كه هر مقدار بذر در چهار فاصله رديف 15، 20، 25 و 30 سانتي متري كشت شد. آزمايش به صورت اسپليت فاكتوريل در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي در سه تكرار اجرا شد. تاريخ هاي كشت در كرت هاي اصلي و مقدار بذر و فواصل رديف به صورت فاكتوريل در كرت هاي فرعي قرار گرفتند. صفات اندازه گيري شده شامل عملكرد دانه، عملكرد بيولوژيك، وزن هزار دانه، تعداد غلاف در بوته و تعداد دانه در بوته بود. نتايج آزمايش نشان داد كه بيشترين تعداد غلاف در بوته (19) و بيشترين تعداد دانه در بوته (22) در مقدار بذر 250 دانه در مترمربع و در فاصله رديف 15 سانتي‌متر توليد شد. عملكرد دانه در فاصله رديف 15 سانتي متر و در تراكم هاي 250 و 300 دانه در مترمربع به ترتيب 1130 و 1200 كيلوگرم در هكتار بود و بيشترين عملكرد بيولوژيك به مقدار 8700 كيلوگرم در هكتار نيز در فاصله رديف 15 سانتي متر و تراكم بذر 300 دانه در مترمربع حاصل شد. از نظر تاريخ كشت بيشترين عملكرد دانه در تراكم 250 دانه در مترمربع و در كشت پاييزه توليد شد. با توجه به نتايج اين آزمايش به نظر مي رسد مقدار بذر 250 دانه در مترمربع با فاصله رديف 15 سانتي متر براي كشت بهاره يا پاييزه عدس مناسب بوده و در مجموع كشت پاييزه مناسب تر مي باشد.

To study the effect of planting dates, seed rates and row spacing on grain yield and yield components of a lentil genotype (Filip 92– 12L), an experiment was conducted in research farm of Islamic Azad University of Shirvan during 2008 cropping season. The experiment was performed as split factorial on the basis of randomized complete block design with 3 replications. Planting dates were autumn and spring which located in main plot. Seed rates included, 100, 150, 200, 250 and 300 seed per square meter and each seed rate planted in four row spacing of 15, 20, 25 and 30 centimeters. Seed rates and row spacing located in sub plots as factorial. Recorded traits were, biological yield, grain yield, thousand kernel weights, number of pod per plant and number of seed per plant. Results showed that the highest number of pod per plant (19) and The highest number of seed per plant (22) produced in seed rate of 250 seed/m2 and row distance of 15 cm. Seed yield in row distance of 15 cm and seed densities of 250 and 300 seed/m2 in were respectively 1130 and 1200 kg/h and the most biological yield obtained from row distance of 15 cm and seed rate of 300 seed/m2. In terms of planting date, the highest seed yield was observed in seed rate of 250 seed/m2 in autumn planting. According to the results, seed rate of 250 seed/m2 with row spacing of 15 cm is advisable for autumn or spring planting of lentil and totally autumn planting is more suitable.