تخمين نرخ موثر مالياتي در پايه هاي مشاغل و اشخاص حقوقي

Estimation of Effective Corporate and Business Income Tax Rates in Iran

نرخ موثر مالياتي به عنوان يكي از مهم ترين شاخص هاي كارايي مالياتي همواره يكي از مسايل مهم قابل پژوهش در اين حوزه از اقتصاد بوده است. همچنين كارايي نظام مالياتي نيز معمولاً به وسيله مقايسه دو جانبه هزينه وصول ماليات با سرمايه گذاري جانشين توسط "نرخ موثر مالياتي" ارزيـابي مي شود. كه با بررسي و محاسبه علمي آن امكان افزايش عدالت مالياتي و بررسي دقيق فشار مالياتي بر موديان فراهم مي شود. نرخ موثر مالياتي علاوه بر كاربردهاي گسترده آن درتصميمات اقتصادي و سياست گذاري ها مي-تواند به عنوان ابزاري جهت هدايت سرمايه نيز استفاده شود. در اين مقاله تلاش شده است تا با تخمين نرخ موثر مالياتي در پايه هاي مشاغل و اشخاص حقوقي، ميزان فشار مالياتي بر موديان اين بخش مورد بررسي قرار گيرد. نتايج تحقيق حاكي از آن است كه نرخ موثر اشخاص حقوقي طي دوره 87-1380 صعودي بوده و از 083/6 در سال 1380 به 59/11 درصد در سال 1387 رسيده است در حالي كه اين نرخ در بخش مشاغل روند نزولي داشته و از 1/2 درصد تا 3/1 درصد طي دوره 86-1380 در نوسان بوده است.

Effective tax rate is one of the most important tax efficiency criteria in tax literature. Moreover, tax system efficiency is usually measured by bilateral comparison between administrative costs and effective tax rate. By examination and estimation of effective tax rate, tax authorities are able to increase tax justice and investigate tax burden on taxpayers. Effective tax rate could be an instrument to direct capitals, as well as its wide using in policy-making and economic decisions. In present paper an attempt is made to estimate effective tax rate in business and corporate income tax. The results show that effective corporate tax rate had an increasing trend from 6.08 to 11.59 during 2001 to 2008 while effective business tax rate has been decreased by 2.1 to 1.3 between 2001 and 2007.