ادوار تاريخي علم كلام اسلامي

Historical periods of Islamic theology

علم كلام عهده‌دار تبيين آموزه‌هاي دين اسلام است و در مقابلِ پرسش‌ها و انتقادهاي پيروان ديگر اديان، از اين آموزه‌ها دفاع مي‌كند. كلام جزو اولين علوم اسلامي است كه در ميان مسلمانان پيدا شد و با همت بزرگان و دانشمندان برجسته اسلامي گسترش يافت و جامعه علمي تمدن اسلامي را تغذيه كرد. با آنكه مسايل علم كلام از زمان آغاز دعوت اسلام مطرح شده بود، فرقه‌ها و مكاتب كلامي پس از وفات پيامبر اسلام(ص) نمود يافتند و هر كدام در اثبات عقايد خود تاليفاتي نگاشته، به ردّيه نويسي روي‌آوردند. اينكه اين گروه‌ها كي و كجا و چگونه پديد آمدند؛ چه اهدافي را دنبال مي‌كردند؛ و در مباحث كلامي چه روشي داشتند، پرسش‌هايي هستند كه اين مقاله به اختصار به آنها پاسخ مي‌دهد، و در ضمن اين پاسخ‌ها، خلاصه‌اي از سرگذشت علم كلام در دوره‌هاي مختلف تاريخي را ارايه مي‌كند.

Islamic theology is to explicate Islamic doctrines defending them against objections by the followers of other religions. Being among the first sciences appearing among Muslims, it began, with the endeavor of prominent Muslim scholars, to develop and nourish the learned circles of Islamic civilization. Though theological topics were posed with the advent of Islam, it was only after the demise of the prophet of Islam (peace of upon him) that theological sects and schools began to appear, each trying to compile something against others and for proving its own dogmas. The present article deals briefly with questions such as: When, where and how did they come into being? What were their goals and methodologies in theological issues? While answering these questions the paper will present a short account of theology at different historical periods.