گذر از ذهن به عين در براهين عرفا و براهين وجودي

Transition from mind to reality in mystical and ontological arguments

برهان‌هاي ‌عرفا در عرفان نظري يكي از راه‌هاي اثبات وجود خداست. ايشان از مفهوم حقيقت وجود مي‌آغازند و در نهايت، وجود خدا را به منزله واحد شخصي لا شريك ‌له، اثبات مي‌كنند. اين برهان از آنجا كه از مفهوم وجود بهره مي‌گيرد، نوعي برهان وجودي است، كه در آن از مفهوم خدا، وجود او نتيجه مي‌شود. در اشكال به اين سنخ برهان‌ها گفته‌اند كه در آنها بين ذهن و عين يا بين حمل اوّلي و شايع خلط شده است. نيز اگر اين نوع استدلال‌ها تمام باشند، بايد وجود شريك واجب هم برهاني باشد؛ در حالي كه شريك واجب ممتنع است. اما مي‌توان نشان داد كه اين نوع براهين منتج‌اند و در آنها خلطي صورت نگرفته است؛ زيرا هرگاه مفاهيم لوازمي داشته باشند محكي‌هاي آنها داراي همان لوازم‌اند. و اين سنخ برهان در شريك واجب به دليل متناقض بودن مفهوم شريك واجب جاري نيست.

Mystical proofs in theoretical mysticism are one of the ways to prove the existence of God. Mystics begin with the concept of reality of being ending up finally with proving the existence of God as a Unique, Individual One. Using the concept of being, it is an ontological argument in which the existence of God is deduced from the concept of God. It is objected however that; a) According to this argument there is no distinction between mind and reality or between primary predication and common predication. b) If such arguments are true, then the existence of a partner for the necessary being is also necessary while it is impossible. In response to these objections, it can be said that these arguments are conclusive and there is no confusion in them, for whenever a concept has any implication its object also has the same implication. As a result, being contradictory, this sort of argument cannot be applied to the partner of the necessary being, due to the self-contradiction of its notion.