تاثير غلظت هاي مختلف سلنيوم بر ويژگي هاي مورفوفيزيولوژيكي گياه اسفناج (Spinacia oleracea L.)

The Effects of Different Selenium Concentrations on some Morpho-physiological Characteristics of Spinach(Spinacia oleracea L.)

سلنيوم (Se) يك عنصر شبه فلز است كه خصوصيات آنتي اكسيداني آن براي انسان، حيوانات و گياهان تاييد شده است. برخي از گياهان به عنوان گياهان انباشته كننده اين عنصر معرفي شده‌اند و در تعداد اندكي نيز سلنيوم به عنوان عنصري سودمند در رشد آن ها شناخته شده است. تحقيق حاضر به منظور بررسي تاثير غلظت هاي مختلف سلنيوم بر رشد و خصوصيات مورفوفيزيولوژيكي گياه اسفناج در شرايط كنترل شده انجام شد. جوانه‌زني بذرهاي اسفناج در ژرميناتور انجام گرفت و نشا هاي گياهي به محلول غـذايـي هوگـلنـد حاوي غلـظتـ هاي mgL-1 SeO3-2 0،1،2،4،6 و10 انتقال يافتند. آزمايش به صورت طرح كاملاً تصادفي با چهار تكرار انجام شد. چهار هفته پس از اعمال تيمارها، خصوصيات مورفوفيزيولوژيكي شامل بيوماس، طول ريشه و بخش هوايي، تعداد برگ و مقدار كلروفيل مورد سنجش قرار گرفت. نتايج حاصل از اين آزمايش نشان داد كه سطوح مختلف غلظت سلنيوم، تاثير معني‌داري بر خصوصيات مورفولوژيكي و فيزيولوژيكي ريشه و اندام هوايي شامل وزن خشك و تر ريشه و اندام هوايي، مقدار كلروفيل و همچنين طول ريشه و طول بخش هوايي داشت. در اين آزمايش با افزايش غلظت سلنيوم (به استثنا غلظت mgL-1 SeO3-2 1 سلنيوم)، مقدار كمّي تمـامي صفات مورد مطالعه به صورت معني‌داري نسبت به تيمار شاهد كاهش يافتند. علايم مورفولوژي سمّيت سلنيوم به صورت كلروز برگ‌هاي جوان و كاهش رشد بخش هوايي و ريشه مشاهده شد.

Selenium is a metalloid that it is antioxidant characteristics is proved for humans, animals and plants. However, some plants are known as hyper accumulators for selenium and sometimes seems to be useful for growth of some plants. In this paper, we have studied the effect of different selenium concentrations on growth and morpho-physiological characteristics of spinach. Seeds of spinach were germinated in germinator and seedlings were transferred to hydroponic cultures. The seedlings were grown in Hogland´s solution with different selenium concentrations (in form of sodium selenite) of 0,1,2,4,6, and 10 mgL-1 SeO3-2. The experiment was conducted based on a completely randomized design with four replications. Four weeks after treatments, morphophysiological characteristics including plant biomass, length of shoot and root, number of leaves, amount of chlorophyll a and b were measured. The results showed that application of different selenium concentrations had significant effect on morphological and physiological characteristics of root and shoot consisting wet and dry weight, root and shoot length and amount of chlorophyll. In this experiment, increasing selenium concentrations (except in 1 mgL-1 SeO3-2 concentration) decreased amounts of all mentioned characters in comparison with control. Morphological symptoms of selenium toxicity on spinach was chlorosis on young leaves and significant reduction in root and shoot growth.