شكاف پاسخگويي بيروني دانشگاهها از ديدگاه جامعه علمي

Academic Societyʹʹs Perceptions on University External Accountability Gap

پاسخگويي بيروني دانشگاه به معناي تعهد و مسيوليت پذيري آن به منظور تآمين خواسته ها و منافع مشروع ذينفعان بيروني و گزارش دهي به آنان در باره نتايج و دستاوردهاي دانشگاه است. پاسخگويي بيروني مناسب مي تواند اعتماد، مشروعيت، مشاركت و حمايت ذينفعان بيروني دانشگاه را به همراه داشته باشد و در موفقيت و تعالي دانشگاه نقش كليدي دارد. بر اين اساس، هدف اين مقاله بررسي شكاف پاسخگويي بيروني دانشگاههاي دولتي از ديدگاه جامعه علمي دانشگاههاي «مادر» دولتي شهر تهران است. در مطالعه توصيفي- تحليلي حاضر شكاف پاسخگويي بيروني با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته و در سطح يك نمونه آماري شامل 350 نفر از اعضاي هييت علمي، پژوهشگران و دانشجويان دكتري از سه دانشگاه «مادر» دولتي تهران، شهيد بهشتي و صنعتي شريف، كه به شكل تصادفي انتخاب شدند، بررسي شد. تحليل داده ها نشان داد كه از ديدگاه جامعه علمي، ميزان پاسخگويي بيروني دانشگاههاي «مادر» دولتي به ذينفعان بيروني كليدي ضعيف است و اختلاف معناداري بين وضعيت آرماني و وضعيت موجود پاسخگويي بيروني وجود دارد. بيشترين ميزان اين شكاف به ترتيب در ارتباط با پاسخگويي دانشگاه به ذينفعان بازار كار، جامعه علمي و جامعه مدني است. در حالي كه پاسخگويي به دولت بيش از حد انتظار است. در نتيجه، دانشگاههاي دولتي بايد از يك سو شكاف پاسخگويي بيروني به بازاركار، جامعه علمي و جامعه مدني را پر كنند و از سوي ديگر، با اتخاذ سياستها و تدابير عملي موثري از وابستگي بيش از حد خود به دولت بكاهند.

University external accountability is institution’s commitment and responsiveness for meeting the legitimate demands and interests of the external stakeholders and reporting to them the results and achievements. Proper external accountability can result in confidence, legitimacy, participation and support of stakeholders and play a key role in the university’s excellency. Accordingly, the purpose of this article was to assess the external accountability gap within public mother universities of Tehran. A descriptive and analytical survey was conducted through a researcher-made questionnaire. The sample included 350 randomly selected faculty members, university researchers and doctoral students in 3 public mother universities in Tehran, consisting of Tehran University, Shahid Beheshti University and Sharif University of Technology. Data analysis indicated that from academic society point of view the accountability of the public universities to their external key stakeholders is weak and there is meaningful gap between the real and ideal of these universitiesʹ accountability situations. The highest level of this gap is seen in accountability of the universities to the labor market, academic society and civil society respectively. However, the accountability to the government is assessed beyond the expectation. Consequently, the public universities should make effective efforts to bridge accountability gap to the labor market, academic society and civil society. On the other hand, reduce their excessive dependence on the government by adoption of effective practical policies and measures.