تاثير تنوع جغرافيايي بر صفات مورفولوژيك و آناتوميك برگ راش شرقي (Fagus oreintalis Lipsky) دراستان گيلان

Effect of Geographical Variation on the Morphological and Anatomical Characteristics of Beech Leaf (Fagus orientalis Lipsky) in Guilan province

اين تحقيق به منظور بررسي تاثير تنوع جغرافيايي بر صفات مورفولوژيك و آناتوميك برگ راش شرقي (Fagus oreintalis Lipsky) در استان گيلان صورت گرفت. بدين منظور پنج حوزه جنگل داري شامل آستارا (حوزه شماره1)، اسالم(حوزه شماره7)، فومن (حوزه شماره14)، چره (حوزه شماره20)و شن رود (حوزه شماره24) انتخاب شدند. در بخش ميان بند حوزه هاي مورد مطالعه نمونه‌هاي برگ از بخش مياني تاج 40 درخت سالم (با قطربرابر سينه بين 30-50 سانتي متر) جمع آوري شدند (ازچهار جهت هر درخت). پس از جمع‌آوري برگ ها، 8 صفت مورفولوژيك سطح برگ، طول برگ، عرض برگ، طول دمبرگ، وزن برگ در واحد سطح، فاصله رگبرگ‌هاي اصلي، ضخامت برگ‏، تراكم برگ و همچنين 2 صفت آناتوميك برگ شامل طول دهانه روزنه و تعداد روزنه در واحد سطح مورد اندازه گيري قرار گرفتند. نتاج اين تحقيق نشان داد كه همه صفات مورد مطالعه به غير از طول دمبرگ داراي اختلاف آماري معني-داري در سطح 5 درصد مي باشد. در نهايت براي رسته بندي از روش تجزيه خوشه اي (نرم افزار(SPSS استفاده شد كه براين اساس، حوزه هاي مورد مطالعه به سه دسته: 1- فومن 2- اسالم و آستارا و 3- شن رود و چره تقسيم بندي شدند. همچنين باتوجه به معني داري همبستگي بين صفات مورد مطالعه با عرض جغرافيايي و فاكتورهاي ادافيكي در سطح 5 درصد مي توان نتيجه گيري كرد كه تنوع جغرافيايي عامل اصلي به وجود آمدن تفاوت ها و در نهايت گروه هاي مذكور است.

In this study, the effect of geographical variation on the morphological and anatomical characteristics of beech (Fagus orientalis Lipsky) in Guilan province were investigated. To meet this objective, five watershed include of Astara, Asalem, Fuman, Chere, Shenrud were selected Forty fully expanded leaves (sunned leaves from the middle part of tree crown) were collected from 40 healthy trees in each populations. Some leaf morphological traits including leaf length, leaf width, petiole length, leaf area, leaf dry mass per unit leaf area, leaf thickness, leaf density, stomatal density, and stomatal pore lenght were measured. The results showed that all measured leaf traits were remarkably different among the populations excluding distance between veins at P < 0.05. A hierarchical classification (SPSS Version 16) was led to the formation of three major groups: (i) Fuman (ii) Astara & Asalem, and (iii) Chere & Shenrud. Leaf dissimilarities are possibly attributed to the geographical variation, since the majority of the studied leaf traits were statistically (P < 0.05) related to the latitude and edafic factors of the studied populations. Key words: Beech, Geographical Variation, Leaf, Anatomical Traits, Morphological Traits.