ساختار قشربندي اجتماعي جامعه شهري ايران در دو دهه اول نظام جمهوري اسلامي ايران (1360 و 1370)

The Development Excursion of Socian Stratification of Urban Society in Two Decades of the Islamic Republic of Iran (1980s-1990s)

در اين مقاله با استفاده از رهيافت وبر، ساختار قشربندي جامعه شهري ايران در نظام جمهوري اسلامي در دهه 1360 و 1370 بررسي شده است. بر مبناي اين رهيافت، تحليل ساختار قشربندي بر اساس اين سه بعد است: بهره‌مندي از ابزارهاي فعاليت اقتصادي، داشتن مهارت و صلاحيت، استفاده از فرصت‌هاي زندگي. روش اجراي تحقيق، تاريخي است و منابع داده‌هاي آن، آمار سرشماري ده‌ساله نفوس و مسكن ايران در سال‌هاي 1365و 1375 بوده كه از سوي مركز آمار ايران جمع‌آوري شده است. نتايج پژوهش نشان مي‌دهد با وجود برنامه‌هاي توسعه در پس از انقلاب به‌ويژه در دهه دوم، در بين قشر كارفرمايان همچنان مناسبات سنتي چيرگي داشته و كاركنان مستقل اين قشر سنتي متوسط در بعد از انقلاب رشد زيادي كرده است. قشرهاي متوسط نيز به‌ويژه در بخش دولتي، درنتيجه سياست‌هاي گسترش طبقات متوسط دولتي، به‌خوبي رشد كرده‌اند تا چرخ‌هاي توسعه دولتي را بچرخانند. اما در بخش خصوصي- كه بيشتر كارگران و كارمندان دون‌پايه در اين بخش مشغول به فعاليت بودند- رشد نزولي داشته‌اند.

This paper tries to assess the strata structure of Iran urban society by using We berian approach in Islamic republic of Iran during the two decades of 1970s-1980s. Based on this approach, the strata structure is assessed in three dimensions: economic activity instrument, expert and capacity, and life opportunities. The historical methodology was used and data sources were 1986 and 1996 by Iran Statistics Centre. Investigation results showed, in spite of implementing the development programs after the revolution, traditional rapport has been dominated between the employers, and the independent personnel of this traditional rapport has been increased after the revolution. Medial strata has been increased as a result of medial expansion politics of the government, especially in the governmental section. But in the private section has come down because of underling staff and employee activities.