پايداري خاك دانه‌ها در تيمارهاي مختلف شوري و مواد آلي خاك در حضور كرم خاكي آنسيك (Lumbricus terrestris L.) در شرايط گلخانه‌اي

Aggregate stability under different treatments of soil salinity and organic materials in the presence of the anecic earthworm Lumbricus terrestris L. under greenhouse conditions

اثر مواد آلي بر پايداري خاك‌دانه ها در حضور كرم خاكي براي حفظ حاصل خيزي و كيفيت خاك داراي اهميت بسياري مي‌باشد و ممكن است در محيط‌هاي شور متفاوت از محيط‌هاي غيرشور باشد. هدف اين پژوهش بررسي اثرات متقابل شوري خاك و مواد آلي بر پايداري خاك‌دانه ها در خاك تلقيح شده با كرم خاكي آنسيك (Lumbricus terrestris L.) بود. در اين پژوهش اثر سه سطح شوري (2، 4 و 8 دسي‌زيمنس بر متر) با استفاده از نمك كلريد سديم و خاك شاهد و سه نوع ماده آلي (كود گاوي، بقاياي يونجه و ذرت) به اضافه خاك فاقد ماده آلي به‌عنوان شاهد به صورت فاكتوريل و در قالب طرح پايه كاملاً تصادفي با سه تكرار در شرايط يكنواخت و كنترل شده‌ي گلخانه‌اي به‌مدت 19 هفته مورد مطالعه و بررسي قرار گرفت. در پايان 19 هفته پايداري خاك‌دانه ها به روش مرطوب اندازه گيري شد. نتايج نشان داد شاخص‌هاي پايداري خاك‌دانه ها با افزايش سطح شوري بين حداقل 1/0 و حداكثر 24 درصد كاهش يافت. مواد آلي اضافه شده به خاك هاي شور و غيرشور سبب بهبود پايداري خاك‌دانه ها (بين 1 تا 53 درصد) به روش مرطوب گرديدند. اثر مواد آلي گوناگون بر پايداري خاك‌دانه‌ها و در نتيجه ساختمان خاك در سطوح مختلف شوري اغلب متفاوت بود. به‌طور خلاصه، نتايج بيانگر آن است كه شوري موجب كاهش پايداري خاك‌دانه ها مي‌گردد و استفاده از بقاياي گياهي و كود حيواني مي تواند از طريق تاثير مثبت بر جامعه ميكروبي، تغذيه كرم خاكي و فعاليت آن‌ها، تا حدودي از اثرات منفي شوري بكاهند.

The influence of organic materials on soil aggregate stability in the presence of earthworms is of great importance for the maintenance of soil fertility and quality, which might be relatively different in saline than non-saline environments. The main objective of this study was to realize the interactive effects between soil salinity and organic materials on aggregate stability in a soil inoculated with an anecic earthworm (Lumbricus terrestris L.) The experiment was a 4×4 factorial consisting of three levels of salinity (2, 4, and 8 dSm-1) obtained using NaCl and a control soil, and three organic materials (alfalfa and corn residues, cow manure) with an unamended soil as the control arranged in a completely randomized design replicated three times under controlled greenhouse conditions. The experiment lasted 19 weeks. At the end of 19 weeks, wet aggregate stability was measured. The aggregate stability decreased consistently with increasing salinity levels from 0.1 to 24%. The results showed that organic materials added to saline and non-saline soils improved aggregate stability (1-53%). The influence of various organic materials on soil aggregate stability and subsequent soil structure is largely dependent on the level of soil salinization imposed. Briefly, salinity would reduce aggregate stability, and that the utilization of plant residues and animal manures in saline soils may reduce the negative effects of salinity on soil fauna resulting in enhanced microbial activities, probably through the stimulation of the microbial community and feeding earthworms.