بررسي مقايسه اي تكامل تخمك در ماهي كپور معمولي دريايي (Cyprinus carpio) و ماهي كفال خاكستري (Mugil cephalus)

تعيين دوره تخم‏ريزي و اوج تخم ريزي در مديريت و بازسازي ذخاير يك گونه صيد نقش بسيار مهمي دارد. در اين تحقيق روند تكامل تخمدان و تخم ريزي ماهي كپور معمولي در جنوب شرق درياي خزر و ماهي كفال خاكستري در استخرهاي پرورشي جنوب شرق درياي خزر واقع در گميشان از نظر بافت‏شناسي مورد بررسي قرار گرفت و تغييرات بافتي در طي روند تكامل تخمدان بررسي گرديد. نمونه‏برداري از ماهي كپور معمولي به صورت ماهانه از تورهاي پره صيادي صورت پذيرفت. در اين تحقيق از روش هماتوكسيلين- ايوزين جهت رنگ آميزي نمونه ها استفاده شد. شناسايي مراحل بلوغ جنسي بر اساس كليد شش مرحله اي صورت گرفت. اطلاعات به دست آمده از بررسي هاي ماكروسكوپي و بافت شناسي حاكي از آن است كه گناد ماهي كپور معمولي داراي يك دوره تخم ريزي ممتد در درياي خزر است. با توجه به نتايج حاصله مي توان بيان داشت كه با توجه به مطالعات بافت شناسي دوره تخم ريزي ماهي كپور معمولي در درياي خزر طولاني بوده و هرگاه ميانگين دماي آب بالا باشد، اين ماهي تخم ريزي مي كند. همچنين نتايج حاصله از مطالعات بر روي ماهي كفال خاكستري نشان داد كه مرحله اول ودوم رشد تخمدان در مرداد و اوايل شهريور، مرحله سوم در شهريور و مرحله چهارم در مهر و آبان صورت مي گيرد. بنابراين از آبان ماه مي توان مولدين را جهت رسيدگي نهايي، تحت القاي هورموني قرار داد. در نتيجه گيري كلي اوج تخم‏ريزي ماهي كپور معمولي در بهار رخ مي دهد در حالي كه مولدين كفال خاكستري در پاييز و اوايل زمستان بعد از القاي هورموني قادر به تخمريزي است.

Determining spawning period and peak time of it has a crucial role in stock management and restacking of fish species. This study was conducted to ovarian development and spawning of common carp in south-east of Caspian Sea and grey mullet in the rearing ponds of South Caspian Sea (Gomishan) through histological studies. Common carp samples were taken randomly from the beach seine nets. Hematoxilin-Eosin method was used foe staining of oocytes. Identification of maturation stages was done based on six-stage key. Obtained information from macroscopical and histological studies showed common carp gonad has a continuous spawning period in the Caspian Sea. According to the results, stage I, II, III and IV of ovary maturation of grey mullet occurred in July, August, September and October, respectively. From November fishes were ready for hormonal induction. Considering the histological studies of common carp and grey mullet, the spawning period of common carp was in spring but spawning period of grey mullet was in autumn and early wint