نقد و بررسي مفهوم‏پردازي ارزش از منظر پراگماتيسم ديويي و دلالت‏هاي تربيتي آن

A Critique of Value Conceptualization according to Deweyʹʹs Pragmatism and Its Educational Implications

ارزش‏شناسي، يكي از مباحث محوري فلسفه و به تبع آن، فلسفه تعليم و تربيت مي‏باشد. اصولاً شناخت ارزش‏ها، مبنايي براي فلسفه اخلاق و تربيت اخلاقي به شمار مي‏آيد. هريك از مكاتب فلسفي تعليم و تربيت، تبيين خاص خود را از چيستي ارزش‏ها و معيارهاي آن ارايه كرده‏اند. همين امر موجب شده كه الگوها و نظريه‏هاي متنوعي در حيطه تربيت اخلاقي شكل بگيرد. بر اين اساس، هدف اين پژوهش نقد و بررسي مفهوم ارزش از منظر پراگماتيسم ديويي و دلالت‏هاي آن در حيطه تربيت اخلاقي مي‏باشد. مطالعه حاضر از نوع مطالعات فلسفي است كه با رويكرد توصيفي ـ تفسيري صورت مي‏گيرد. نتايج تحقيق نشان مي‏دهد كه از منظر ديويي، بنياد ارزش‏ها در فعاليت‏هاي فردي و اجتماعي نهفته است؛ يعني دامنه ارزش‏ها تا حدي است كه به طور مستقيم و غيرمستقيم، اثري عملي در جريان زندگي فردي و اجتماعي داشته باشند. و با ردّ ذاتي بودن ارزش‏ها به نسبيت‏گرايي در اين مورد دامن زده مي‏شود.

Axiology is one of the main disciplines of philosophy and philosophy of education. Basically, getting familiar with values is considered as the basis for philosophy of ethics and moral education. Every philosophical school of education provides its own explanation about the nature and criteria of values. This situation has led to developing a variety of models and theories in the sphere of moral education. The present paper tries to analyze and criticize the concept of value according to Deweyʹs pragmatism and its implications in the area of moral education. In this philosophical study an interpretive-descriptive approach is used. The research findings show that according to Dewey the basis of values are concealed in personal and social activity; that is, the domain of values has some direct and indirect pragmatic influence on the process of personal and social life. Such a belief leads to relativism in terms of values through rejecting values as being essential