تحليل جامعه‌شناختي نيازهاي اجتماعي و كالبدي محلات شهر از ديدگاه توسعه پايدار محله‌اي(مطالعه محلات شهر اصفهان)

Sociological Analysis of Social and Physical Needs of City Locals:A Neighborhood Sustainable Development Perspective(A Case Study: Isfahan City Neighborhoods)

امروزه توسعه و برنامه‌ريزي بر مبناي محلات شهر در مركز توجه طراحان و برنامه‌ريزان شهري قرار دارد. اين امر مستلزم درك نيازها و خواسته‌هاي شهروندان از محيط زندگي‌شان است. اين مطالعه درصدد است با شناخت نيازهاي ساكنان محلات شهري، زمينه برنامه‌ريزي هماهنگ ميان محيط زندگي و نيازهاي اجتماعي شهروندان را فراهم سازد و از اين طريق كيفيت زندگي اجتماعات محلي را ارتقا بخشد. شهر اصفهان با ساختار محله‌اي و اهميت ويژه در ايران، به‌عنوان زمينه مطالعه تحقيق انتخاب شد. هدف اين مطالعه، ارايه مدلي براي سنجش نيازهاي ساكنان در يك اجتماع محلي است. بدين منظور، ضمن مطالعه‌اي بين‌رشته‌اي، با استفاده از روش پيمايش، ديدگاه‌هاي مردم اصفهان در مورد نيازهاي كالبدي و اجتماعي و سلسله‌مراتب آن به دست آمد. اطلاعات به دست آمده از طريق تحليل عاملي در هشت عامل خلاصه شد. نتايج حاصل از كاربرد آزمون فريدمن نشان داد در سطح اجتماع محلي مهم‌ترين نياز مردم ايجاد تعاملات اجتماعي با ديگران است كه پس از آن به ترتيب، نياز به امكانات و تسهيلات رفاهي، نياز به اقدامات زيربنايي و تاسيساتي، نياز به بهداشت و سلامتي محله، نياز به مشاركت در اداره محله، نياز به مراكز مناسب خريد و وسايل حمل و نقل عمومي، نياز به امنيت و نياز به تعلق به محله قرار دارند. در كل، نتايج نشان مي‌دهد ايجاد فضاهاي عمومي به‌عنوان بستري براي تعاملات اجتماعي يك درخواست مبرم است. مدل نيازهاي اجتماع محلي ويژگي‌هاي اجتماعي كالبدي محلات شهر اصفهان را روشن مي‌كند و از آن مي‌توان براي توسعه و برنامه‌ريزي ديگر شهرهاي ايران نيز بهره گرفت.

Nowadays, development and planning based on city locals is at the center of attention for urban designers and planners. This requires an understanding of the needs and demands of citizens from their built environment. This study attempts by identifying neighborhoods residentsʹ needs prepares a setting for a systematic planning between physical environment and social needs and consequently, improve the quality of life in neighborhood communities. Because of neighborhood structure and its great importance in Iran, Isfahan has been selected as the study field. The main purpose of this study is to present a model to evaluate the social and physical needs of residents in a neighborhood community. To do this, besides an interdisciplinary study with survey method, the Isfahanese point of view about physical and social needs and their hierarchy were achieved as well. Data collected from factor analysis were summarized into 8 factors. The findings from Freidmanʹs test indicate that in neighborhood community level, the most important peopleʹs need is the construction of social discourses with others. After that the need to recreational facilities, infrastructures, hygiene and healthy environment, participation in running the neighborhood, appropriate shopping centers and public transportation, security and neighborhood sense of belonging are followed respectively. Generally speaking, the establishment of public environments as a context for social communications is an urgent demand. The neighborhood community needs model (NCNM) lightens the socio –physical features of city locals in Isfahan which can be applied for development and planning of other Iranian cities.