بررسي هيستولوژيك و هيستوشيميايي رشد و نمو آبشش در مراحل اوليه لاروي فيل ماهي (Huso huso)

Histological and histochemical study of gill development in early larval stages of the beluga (Huso huso)

فيل ماهي يا بلوگا (Huso huso) يكي از اعضاي خانواده ماهيان خاوياري (Acipenseridae) بزرگترين ماهي درياي خزر به شمار مي‌آيد. از آنجا كه آبشش از حساسترين اندام‌هاي بدن ماهي در برابر تغيير شرايط محيط و شروع زندگي فعال در ماهي است، لذا در اين تحقيق مطالعه هيستولوژيك و هيستوشيميايي آبشش در مراحل اوليه رشد و نموي لاروي اين گونه مورد مطالعه قرار گرفت. به اين منظور تعداد 40 قطعه لارو فيل ماهي از دومين روز پس از تفريخ تا سن بيست روزه تهيه، در محلول فرمالين 10% تثبيت گرديدند. پس از اندازه‌گيري شاخص‌هاي رشدي (طول و وزن)، مراحل پاساژ بافتي، تهيه بلوك‌هاي پارافيني و برش‌گيري، رنگ‌آميزي هماتوكسيلين- ايوزين، آبي تولوييدين و PAS انجام شد. سپس در بررسي ميكروسكوپ نوري، تغييرات بافتي هر مرحله به صورت مجزا ارايه شد. در روز دوم رشته‌هاي آبششي روي كمان حضور نداشته و سلول‌هاي PAS مثبت نيز ديده نشد. ظهور رشته‌ها از روز هشتم و ظهور تيغه‌هاي آبششي از روز چهاردهم مشاهده شد. در روز دوم تعداد معدودي سلول‌هاي خوني مشاهده شد كه تا مراحل بعدي افزايش يافت. در نتايج رنگ‌آميزي PAS، سلول‌هاي موكوسي از روز هشتم ظاهر و تعداد نسبي آنها تا روز بيستم افزايش نشان داد. سلول‌هاي موكوسي بين رشته‌ها به تعداد كم اما اكثر آنها روي سطح كمان‌ها مشاهده شدند. در بررسي رنگ‌آميزي آبي تولوييدين، حالت متاكرومازي بافت غضروفي در محور كمان‌ها از روز هشتم به بعد نمايان شد. با توجه به نتايج حاصل، به نظر مي‌رسد كه سيستم آبشش در مراحل اوليه لاروي در فيل ماهي جهت سازش با زندگي آزاد به سرعت تكوين مي‌يابد.

Beluga is one of the members of Sturgeon family (Acipenseridae) and the biggest fish in the Caspian sea. Since gill is one of the most sensitive organs against to environmental changes for active and free life in fish, the present investigation aimed to study histological and histochemical changes of the gills in early larval stages. For this purpose 40 larva pieces from the second day of hatching until 20 days after hatching (2-20dah) randomly were selected and fixed in formalin 10%. After measuring the growth index (length and weight) and tissue passage, paraffin blocks were sectioned and stained by the hematoxylin–eosin, Toluidine Blue and PAS staining. In the second day, branchial arches with no filaments and any PAS positive cell were seen. Filaments and lamellae were observed from day 8 and 14 respectively. Few red blood cells from the second day were seen and increased later. According to PAS staining, mucous cells emerged from the eighth day and were manifolded up to 20th day. There were few mucous cells between filaments and the majority of them developed on the arches. In toluidine blue staining, metachromatic reaction of arches cartilage was clear after eighth day. So, it seems that during early larval stages of the beluga, gill development has progressive changes for adaptation to free swimming