ارتباط بين ابعاد شخصيت و تحليل‏رفتگي شغلي پرستاران

Relationship between personality dimensions and job burnout of Nurses

زمينه و هدف: عمده‏ترين مسايل شغلي كه معمولاً به شكل واكنش در برابر تنيدگي‏هاي شغلي و سازماني در ميان كاركنان سازمان‏هاي مختلف ديده مي‏شود، پديده "تحليل‏رفتگي شغلي" است. مطالعه حاضر با هدف تعيين ارتباط بين ابعاد شخصيت و تحليل‏رفتگي شغلي پرستاران انجام شد. روش تحقيق: در اين پژوهش (از نوع همبستگي)، 318 نفر از پرستاران شاغل در شهر زاهدان، به روش نمونه‏گيري تصادفي طبقاتي انتخاب شدند. براي ارزيابي ابعاد مختلف شخصيت، از پرسشنامه تحليل‏رفتگي شغلي Maslash و همكاران و پرسشنامه مدل پنج‏ عاملي شخصيت John و همكاران استفاده گرديد. ضريب پايايي هر دو پرسشنامه بيش از 70/0=r بود. داده‏ها با استفاده نرم‏افزار SPSS و آزمون‏هاي كلموگروف- اسميرنوف، ضريب همبستگي پيرسون، رگرسيون چندگانه، آناليز واريانس با اندازه‏گيري‏هاي مكرّر و آزمون تعقيبي بونفروني در سطح معني‏داري 05/0 < ? تجزيه و تحليل شدند. يافته‏ها: خصوصيات شخصيتي برون‏گرايي، توافق‏پذيري، وظيفه‏گرايي و گشودگي به تجارب با ابعاد تحليل‏رفتگي پرستاران (فرسودگي عاطفي، زوال شخصيت، نقصان موفقيت فردي) ارتباط منفي و معني‏داري داشت (05/0P < )؛ همچنين بعد روان‏رنجوري شخصيت با دو بعد فرسودگي عاطفي و زوال شخصيت از تحليل‏رفتگي ارتباط مثبت و معني‏داري نشان داد (05/0P < ). بر اساس آزمون رگرسيون چندگانه، توافق‏پذيري (36/0-=B، 05/0P < )، وظيفه‏گرايي (43/0-=B، 05/0P < ) و گشودگي به تجارب (20/0-=B، 05/0P < ) مي‏تواند ميزان تحليل‏رفتگي را پيش‏بيني كند. نتيجه‏گيري: ابعاد مختلف شخصيت بر ميزان تحليل‏رفتگي شغلي در پرستاران موثر است؛ بنابراين با سنجش ويژگي‏هاي شخصيتي پرستاران در بدو استخدام، مي‏توان ميزان تحليل‏رفتگي شغلي آنان را پيش‏بيني نمود.

The most significant job problem, which is usually diagnosed in the form of a reaction against employmental and organizational involvement in various staff of different organizations, is job burnout. The present research aimed at determining the relationship between personality dimensions and job burnout in nurses. Materials and Methods: In this correlational study, 318 nurses in Zahedan were selected through randomized sampling. In order to evaluate different personality traits Maslach burnout inventory (MBI et al., 1981) and John Big Five Inventory (BFI, John et al., 1991) were used. Internal reliability of both questionnaires was more than 0.70 (r > 0.70). The obtained data was analyzed by means of SPSS software kolmogrov-smirnov tests, Pearsonʹs correlation coefficient, and multiple linear regression, and ANOVA (through repeating of measures and Bunfferoni post hoc test) and P?0.05 was taken as the significant level. Results: Findings showed that personality characteristics of employees such as extraversion, agreeableness, dutifulness, and openness to experience were all negatively and significantly correlated with job burnout dimensions (e.g. emotional burnout, personality deficiency, and modest personal success) (P < 0.05). But neuroticism was positively correlated with the two dimensions "emotional exhaustion" and "depersonalization of job burnout" (P < 0.05). Moreover, multiple linear regression results, agreeableness (P < 0.05, B=-0.36), dutifulness (P < 0.05, B=-0.43), and openness to experience (P < 0.05, B=-0.20) can predict job burnout. Conclusion: Different personality dimensions are decisive in job burnout in nurses. Thus, in case personality traits of nurses are assessed prior to their employment it can predict future amount of job burnout in them.