بررسي و نقد عوامل موثر در فرآيند توسعه جامعه‌شناسي در ايران

The Exploration of Effective Factors in Iran’s Sociological Development

چكيده با رشد و توسعه جامعه‌شناسي در فرآيند نوسازي علمي و اجتماعي در ايران، نقد و ارزيابي اين شاخه علمي نيازمند توجّه همه جانبه مي‌باشد. پژوهش حاضر با استفاده از نظريه‌هاي «فرانك» و «كل» به نقد و بررسي عوامل موثر در فرآيند توسعه جامعه‌شناسي در ايران پرداخته است تا تحليلي جامع‌تر از روند توسعه جامعه‌شناسي در ايران ارايه گردد. اين امر مستلزم آن بود تا نظرات اين دو متفكر به خوبي شناخته شده، آنگاه جايگاه جامعه‌شناسي در ايران طبق نظرات آن‌ها مشخص شده و سپس به تبيين فرآيند توسعه اين علم در ايران پرداخته شود. روش پژوهش هم روش اسنادي است كه داده‌ها پس از گردآوري طبقه بندي و سپس مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته‌اند. نتايج پژوهش نشانگر آن است كه عليرغم فعاليت‌هايي كه در راستاي توسعه جامعه‌شناسي صورت گرفته، اما اين رشته نتوانسته عملكرد مطلوبي داشته باشد و توسعه آن، توسعه‌اي وابسته و پيراموني است و لذا اين علم در ايران توان پاسخگويي كامل و اساسي به نيازها و ضرورت‌هاي جامعه در حال تحّول ما را ندارد.

Abstract The present paper sought to investigate the effective factors in Iran’s sociological development based on Frank’s and Col’s theories to present a more comprehensive analysis of this process in Iran. To achieve this end, the social models proposed by these two theorists needed to be more recognized. Then, an effort was made to identify Iran’s sociological position based on these theories and to clarify the development of this discipline in the country. The research design was descriptive and the data were gathered, classified and analyzed. The results indicated that despite activities towards the sociological development, this discipline had not been efficient; and because its development was bond to context or environment, it had not been capable of thoroughly fulfilling needs and necessities of our developing society