بررسي تطبيقي صحت و بطلان شرط بنايي در حقوق اسلام و حقوق ايران

Comparative Study of Correctness and Void Constructive Condition in Iranʹʹs law and Islamʹʹs law*

مساله شرط و مباحث مرتبط به آن از جمله مسايلي است كه در فقه اماميه و فقه عامه از اهميت بالايي برخوردار است و به تبع آن در حقوق مدني جايگاه خاصي دارد. شرط به اعتبار زمان اشتراط در عقد به شرط ابتدايي، شرط الحاقي، شرط بنايي و شرط ضمن عقد تقسيم مي شود. شرط بنايي، شرط قبل از عقد است كه مورد موافقت قرار گرفته و عقد بر مبناي آن واقع مي شود. در بين فقها در مورد صحت يا بطلان شرط بنايي اتفاق نظر وجود ندارد مشهور فقهاي متقدم اماميه و عامه معتقدند كه شرط بايد در ضمن عقد و مقترن با آن باشد تا لازم الوفا باشد و به همين خاطر شرط بنايي را باطل مي دانند، عده اي از فقها قول به صحت شرط بنايي و عده اي قول به تفصيل شرط بنايي داده اند، اما فقهاي متاخر معتقدند شرط بنايي نافذ است. در حقوق ايران حقوقدانان معتقدند شرط بنايي نافذ است و بر خلاف رويه جاري قانونگذار از نظر اقليت فقها پيروي كرده و در مواد 1113 و 1128 قانون مدني، شرط بنايي را معتبر و لازم الاجرا دانسته است و به كمك مواد 410 و 413 و 354 قانون مدني قابل توجيه مي باشد.

The issue of condition and related discussion is one of the problems that has a high importance in Imamiyeh and public jurisprudence and hence it has special place in civil law. The primary condition and supplemental and constructive due to the time of conditioning is divided into condition(concluded antecedent agreement) and stipulation. The constructive condition is the condition before the contract which is agreed upon and the contract is based on it. There is no unanimity between precedent jurisprudents about correctness or void of constructive condition. Well-known jurisprudents believe that condition should be interim contract and coincide with it so that it could be recognized necessitation so it void. Some jurisprudents opinion the correctness of constructive condition and some believe in its void and provided some details but subsequent jurisprudents believe constructive condition is valid. Lawyers in Iran believe that the constructive condition is valid. and legislator follow the effect of minority jurisprudents opposed to the current procedure and in1113 and 1128 of civil code of the constructive condition is considered a valid and binding and with the help of articles 410, 413, 354 civil code is justifiable .