معرفي گروه گونه‌هاي بوم‌شناختي گياهي ذخيره‌گاه شمشاد پارك جنگلي سي‌سنگان و بررسي ارتباط آن‌ها با ويژگي‌هاي خاك

Identification of Ecological Plant Species Groups of Sisangan Reserve Buxus Hyrcana Forest Park and Studying their Relationship with Soil Properties

براي تعيين گروه‌هاي بوم‌شناختي در پارك جنگلي سي‌سنگان و بررسي ارتباط آن‌ها با متغيرهاي خاك، بخش ذخيره‌گاه پارك به مساحت 5/543 هكتار مورد بررسي قرار گرفت. تعداد 46 قطعه نمونه به روش سيستماتيك- انتخابي با سطح 400 مترمربع (20×20 متر) براي برآورد پوشش گياهي درختي، درختچه‌اي و علفي به‌نحوي در سطح عرصه پياده شدند كه در توده‌هاي شمشادي آميخته، خالص و غيرشمشادي تقريباً به تعداد مساوي قرار گرفتند همچنين ويژگي‌هاي خاك شامل اسيديته، رطوبت، هدايت الكتريكي، آهك، كربن آلي، نيتروژن كل، فسفر و پتاسيم قابل جذب، اجزاي بافت خاك (رس، سيلت و شن) و C/N در هر قطعه نمونه در دو عمق 15-0 و 30-15 سانتي‌متر مورد اندازه‌گيري قرار گرفتند. پوشش گياهي به روش TWINSPAN طبقه‌بندي و سپس گروه‌هاي بوم‌شناختي منطقه مشخص شد كه نتيجه آن شكل‌گيري سه گروه مورد اشاره در بالا بوده است. پس از طبقه‌بندي رويشگاه محاسبه ارزش شاخص گونه‌ها براي معرفي گونه‌هاي شاخص هر اجتماع گياهي با استفاده از روش IV انجام پذيرفت. بررسي معني‌‌داري متغيرهاي خاك در داخل گروه‌ها با روش تجزيه واريانس و مقايسه ميانگين دانكن انجام پذيرفت و براي تحليل گراديان فاكتورهاي خاك از روش PCA استفاده شد. نمايش قطعات نمونه در تحليل DCA و PCA نشان داد كه قطعات نمونه هر گروه گياهي در كنار يكديگر قرار گرفته و تشكيل گروه‌هاي متمايزي را مي‌دهند. مجموع تجزيه و تحليل‌هاي آماري صورت گرفته در ارتباط با ويژگي‌هاي خاك و گروه‌هاي بوم‌شناختي نشان داد كه اسيديته‌، پتاسيم قابل جذب، هدايت الكتريكي، درصد كربن آلي، نسبت كربن آلي به نيتروژن كل، رطوبت و بافت خاك از ويژگي‌هاي اصلي تغييرپذيري در گروه‌هاي بوم‌شناختي منطقه مي‌باشند.

In order to determine the ecological groups in Sisangan Forest Park and study its relationship with soil variables, reserve area of the park (approximately 543.5 hectare) were evaluated. Total 46 systematic-selected sample plots, about 400 m2 (20×20 m) for estimation of tree, shrub and herb vegetations in the field of mixed Bux tree, pure stands and non-Bux were almost equal numbers were selected. TWINSPAN vegetation analysis program was used to classify ecological groups which resulted formational of three above mentioned groups. After site classification, indicator species values were accounted by IV method. Soil acidity, moisture content, electrical conductivity, organic carbon, total nitrogen, available phosphorus and potassium, soil texture and ratio of organic carbon to total nitrogen in each plot at the depth of 0-15 and 15-30 cm were determined. Significant consideration of soil variables within groups, one-way analysis of variance and Duncan’s group mean comparison range were applied; and for gradient analysis of soil factors PCA was used. Sample plots in PCA and DCA showed that each samples of plant groups were stayed closed together and they form the idiosyncratic groups. Statistical analysis showed that soil acidity, available potassium, electrical conductivity, organic carbon, ratio of organic carbon to total nitrogen, moisture content and soil texture are the basic characteristics’ variability in ecological region.