عوامل تعيين‌كننده فعاليت بدني بر اساس نظريه عمل منطقي توسعه‌يافته در زنان ديابتي

Physical activity among women with type 2 diabetes: prediction by the extended theory of reasoned action

اكثرمطالعات انجام يافته نشان مي‌دهد كه تنها راه كنترل بيماري ديابت و پيشگيري از عوارض ناتوان‌كننده آن، انجام مستمر رفتارهاي خود مراقبتي است. رفتار فعاليت بدني از جمله روش‌هاي غيردارويي موثر بر ديابت بوده و به‌دليل آثار مثبت بهداشتي آن در بيماران ديابتي، امروزه بيشتر مورد توجه قرارگرفته‌است. هدف از اين مطالعه تعيين و شناسايي عوامل موثر بر رفتارفعاليت بدني بيماران ديابتي بر اساس نظريه عمل منطقي توسعه‌يافته است. در اين مطالعه تعداد 352 نفر از زنان ديابتي شمال استان آذربايجان غربي (شهر خوي) و واجد معيارهاي ورودي مطالعه به روش غير تصادفي به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. پرسشنامه‌هاي مناسب براي سنجش متغيرهاي مورد نظر (آگاهي از ديابت، اعتقادات فردي، هنجارهاي انتزاعي، خودكارآمدي درك‌شده، قصد رفتاري و رفتار فعاليت بدني) با كمك راهنماهاي موجود براي طراحي ابزار نظريه عمل منطقي و رفتار برنامه‌ريزي شده تدوين؛ و روايي و پايايي آنها تعيين شدند. در بين متغيرهاي نظريه پيشنهادي در مطالعه حاضر، خودكارآمدي درك‌ شده قوي‌ترين و موثرترين متغير براي قصد به انجام رفتار فعاليت بدني شناخته شد كه هم به صورت مستقيم و هم غيرمستقيم فعاليت بدني را تحت تاثير قرار داد. متغيرهاي نگرش، فشار اجتماعي، آگاهي و سطح تحصيلات نيز پس از خودكارآمدي بيشترين قدرت پيش‌‌ بيني فعاليت بدني را داشتند. نظريه پيشنهادي در مطالعه حاضر به‌خوبي توانست رفتار فعاليت بدني را پيش‌بيني نمايد و بنابراين مي‌تواند اساسي براي مداخلات آموزشي با هدف ارتقاي فعاليت بدني و نهايتاً به منظور كنترل ديابت باشد.