شبيه‌سازي آتش‌سوزي سطحي به منظور بررسي سرعت گسترش آن در جنگل آميخته پهن‌برگ

Simulation of surface fire to study the spread rate of it’s distribution in mixed hardwood forest

آتش به‌عنوان پديده‌اي طبيعي همواره اكوسيستم‌هاي جنگلي را تحت تاثير قرار مي‌دهد. گرمايش جهاني و تاثير آن در طولاني شدن فصل خشك به همراه تجمع لاشبرگ سبب تشديد اثرهاي آتش‌سوزي در اكوسيستم‌هاي جنگلي مي‌شود. جنگلهاي هيركاني ايران اغلب تحت تاثير آتش‌سوزيهاي طبيعي و عمدي هستند. اين پژوهش به منظور بررسي سرعت گسترش آتش‌سوزي سطحي و عوامل موثر بر آن در جنگل آميخته طبيعي چلمردي استان مازندران انجام شد. سرعت گسترش آتش در شرايط مختلف از طريق شبيه‌سازي سرعت‌هاي مختلف باد (از يك تا 16 متر بر ثانيه)، طبقات شيب (از صفر تا 90 درصد)، نوع لاشبرگ (بلندمازو، ممرز، انجيلي، راش و پلت) و ضخامت آن (از يك تا 8 سانتي‌متر) مورد اندازه‌گيري قرار گرفت. نتايج نشان داد كه با افزايش سرعت باد، سرعت آتش‌سوزي سطحي به‌طور تصاعدي افزايش يافته است. همچنين افزايش شيب سبب تسريع در گسترش آتش‌سوزي سطحي شده است. يافته‌هاي اين تحقيق حكايت از آن دارد كه با افزايش ضخامت لاشبرگ تا 4 سانتي‌متر سرعت آتش‌سوزي سطحي افزايش و از آن به بعد كاهش مي‌يابد. نوع لاشبرگ تاثير زيادي بر سرعت گسترش آتش‌سوزي سطحي دارد. به‌طوري كه برگهايي با ضخامت كم (راش) و پهناي زياد (پلت) با خم شدن سريع خود باعث تسهيل انتقال آتش به لاشبرگ‌هاي مجاور شده و سرعت آتش‌سوزي را افزايش مي‌دهند و برگ‌هايي با ضخامت بيشتر (بلندمازو) و كوچكتر (ممرز) به دليل عدم انتقال سريع آتش به لاشبرگ‌هاي مجاور باعث كاهش سرعت گسترش آتش‌سوزي مي‌شود.

Wildfires as one of the natural events influence forest ecosystems. Global warming and it’s effect on lengthening of dry season along with accumulation of senesced litter may couple the effects of fire in forest ecosystems. Hyrcanian forests of Iran are often bothered from the natural and also manmade fires severely. The present study was conducted to investigate the spread rate of surface fire and the effective factors which influence on it in natural mixed forest of Chalmardi- Mazandaran, Northern Iran. The spread rate of fire was measured under different conditions which were simulated with different wind speed (1-16 m s-1), slope classes (% 0-90), species (Parrotia persica C.A.M., Acer velutinum L., Fagus orientalis L., Carpinus betulus L., Quercus castaneifolia L.) and thicknesses of leaf litter (1-8 cm). Results showed that the surface fire distributed intensively with increasing wind speed. This was also accelerated in greater slope degrees. Our findings revealed that the spread rate of fire increased with increasing litter thicknesses up to 4 cm and then decreased. The types of leaf litter influence the spread rate of fire, as leaves with small thickness (Fagus orientalis L.) and large width (Acer velutinum L.), facilitate the fire transmission to neighbor litter by bending itself and increase the spread rate of fire, and leaves with greater (Quercus castaneifolia L.) and smaller (Carpinus betulus L.) thickness reduce the spread rate of fire due to the lack of rapid transmission of fire to the neighbor litter.