بررسي و تحليل نقش كاركردهاي اجتماعي پارك‌هاي شهري بر اساس موقعيت مكاني و شرايط كلي منطقه؛ نمونه مطالعاتي مناطق يك و شش شهرداري مشهد

امروزه در ادبيات علمي برنامهريزي شهري، پارك‌هاي شهري داراي كاركردهاي گوناگون اجتماعي، اقتصادي و اكولوژيكي ميباشند. از اين بين، كاركردهاي اجتماعي به دليل ارتباط مستقيم آن با شهروندان اهميت ويژهاي دارد. در يك طبقهبندي، كاركردهاي اجتماعي پارك‌هاي شهري به دو دسته كاركردهاي مطلوب نظير (نقش پارك در گذران اوقات فراغت، افزايش شكلگيري نهادهاي مشاركتي، تعامل و همكاري، ارتقاي بهداشت رواني و جسمي و...) و كاركردهاي نامطلوب نظير (نقش پارك در افزايش بزهكاران، توزيع مواد مخدر و افزايش تعداد معتادان، روابط نامناسب و...) قابل تقسيم است. در اين ميان موقعيت مكاني، شرايط پارك و جمعيت استفاده كننده از آن تاثير مهمي در نوع كاركرد اجتماعي پارك‌هاي شهري خواهد داشت. اين مطالعه به شكل علمي به بررسي اين موضوع در شهر مشهد ميپردازد. براي اين منظور از بين مناطق 12 گانه شهر، منطقه 1 (به عنوان توسعه‌يافته‌ترين منطقه) و منطقه 6 (به عنوان يكي از توسعه نيافتهترين مناطق) انتخاب و ضمن تكميل 360 پرسشنامه از ساكنين مجاور پارك‌ها، وضعيت كاركردهاي اجتماعي با استفاده از 9 شاخص، جمعآوري و در ادامه با بهرهگيري از مدل تحليل عاملي اقدام به تركيب متغيرها و سهم هر يك در تبيين كاركردهاي اجتماعي پارك‌هاي شهري به تفكيك منطقه شد. نتايج اين تحليل نشان داد كه 9 شاخص مورد بررسي، قابل تقليل به سه عامل با مقادير ويژه بالاتر از 1 ميباشد كه در مناطق 1 و 6 به ترتيب 64. 599 و 62. 966 درصد از كاركردهاي اجتماعي پارك‌هاي شهري را تبيين ميكند. نتيجه تكميلي اين مطالعه نشان داد كه در منطقه 1 كاركردهاي اجتماعي مطلوب و در منطقه 6 كاركردهاي اجتماعي نامطلوب مهم‌ترين نقش را در تبيين كاركردهاي اجتماعي پارك‌هاي شهري ايفا ميكند.