بررسي تطبيقي دو سرود كهن مصري و ايراني ( آخناتون و مهريشت اوستا)

Two Egyptian and Persian ancient hymns: Mehryasht of Avesta & Akhenaton (a comparative study)

امنحوتپ چهارم (=آخناتون)، يكي از نامورترين فراعنه‌ي مصر، سراينده‌ي سرود بر‌جاي مانده در كتيبه‌ها از سده‌ي چهاردهم پيش از ميلاد در ستايش خورشيد يا خداي خورشيد بوده است. سنگ نبشته‌ي برجاي مانده از او، كهن‌ترين سنگ نبشته‌اي است كه براي نخستين بار نداي توحيد سر داده است. مهر‌يشت اوستا دومين يشت بزرگ اوستاست كه يادگار هزاره‌ي پيش از ميلاد در ستايش خورشيد، مهر و يا خداي خورشيد است. اين مقاله پس از معرفي زندگي آخناتون، به مقايسه‌ي درونمايه‌ي نزديك اين دو سرود مي‌پردازد. اين مقايسه به اين برآورد مي‌رسد كه خداي آتون ازلي، خالق و مدبر و نسبتا توحيدي يا وحدت وجودي است، در حالي كه ايزد مهر هرچند خورشيد نيست و با آنكه در كار آفرينشگري نيست، اما ناظر جهان و حامي و پشيبان راستكرداران است.

Amonhotep IV, one of Egyptʹs most famous pharaohs, has been composer of hymns in praise of the sun or sun god, which remains in Inscriptions from fourteenth century BC. Amonhoteb stone inscription is the oldest document in which, at the first time, he has invited people to monotheism. Mehr Yasht is second long Yasht, in praise of sun, Mehr or Sun God, remains from one thousand years BC. This paper introduces the life of Akhenaten, and then compares similar content of two hymns. This comparison shows that God of Aton is eternal, creator, Administrator and somewhat monotheistic or pantheistic God, but Mehr (one of Iranian gods) although is not the sun & creator, but is observer of the world and supporter of the righteous.