يك چارچوب نظري براي انتولوژي توپولوژي

A Theoretical Framework for Topology Ontology

امروزه نمايش مفاهيم و تعامل بين آنها، شكل گسترده و متفاوتي نسبت به قبل پيدا كرده است. با گسترش محيطهاي مجازي مثل وب، نياز به تعامل مفاهيم بويژه در حوزه اطلاعات مكاني و GIS بسيار حس مي شود. اهميت معني در دستيابي و تلفيق اطلاعات مكاني توزيع يافته، با وجود ناهمگوني اطلاعات مكاني، چند برابر مي شود. ابزار مناسبي كه براي چنين محيطهايي بسط داده شده، استفاده از انتولوژي است. در حوزه علوم رايانه انتولوژي به تعريف صريح واژه ها در دامنه مورد نظر مي پردازد. يكي از عناصر منحصربفرد معنايي در حوزه اطلاعات مكاني، انتولوژي مكاني است. طبيعي بوده كه انتولوژي توپولوژي را مبحث اصلي آن بدانيم. مفهوم فضا و روابط اشيا مكاني يكي از مهم‌ترين مولفه‌هاي استنتاج‌هاي مكاني است. اين مبحث مبناي بسياري از مدلسازيهاي اشيا مكاني، پرسش و پاسخ‌هاي مكاني، استنتاج‌هاي مكاني، تجزيه و تحليل در GIS مي‌باشد. معدود روشهاي موجود نه تنها براي زمان و مكان توصيف يكتا نداشته بلكه از كفايت شناختي مناسبي نيز برخوردار نمي باشند. در اين مقاله با رويكرد منطق-مبنا و بر پايه مفهوم تاثير پذيري، روابط مكاني از نگره انتولوژي مورد بررسي قرار مي گيرند. تاثير پذيري يا رابطه علت و معلولي مكاني كه به عنوان رابطه اوليه در نظر گرفته شده، در عموم مسايل مرتبط با اشياي پويا خوش رفتار مي باشد. اگرچه تاثير پذيري بعنوان يك رابطه اوليه نيازي به اثبات ندارد ليكن ويژگيهاي منحصر به فردي براي آن وجود دارد كه علت انتخاب آنرا نشان مي دهد. با كمك روابط تاثير پذيري، چارچوب ساخت انتولوژي براي روابط توپولوژي در مكان و زمان توامان تهيه مي شود. از آنجا كه رويكرد پيشنهادي كفايت شناختي بهتري داشته، لذا براي استفاده در محيطهايي چون اينترنت مفيد خواهد بود.

Concept presentations and interaction between them has been vast and different than before. The need to the interoperability for spatial data and In GIS is felt more than before with growth of virtual environments, such as Web. The right tool for such environments has been developed, is using ontology. In computer science and information science, ontology is a formal representation of knowledge as a set of concepts within a domain, and the relationships between those concepts. One of the unique elements in the field of spatial information semantic is spatial ontology. It is natural that the main topic of ontology knows as topology. The concept of space and topological relationships are the most important component of a spatial ontology. It is he base of many spatial modeling, querying, reasoning and analyses within GIS. The few existing methods not only do not describe both time and place unary but also do not have the appropriate cognitive adequacy. Our approach is based on a minimal core ontology that defines common concepts for sub-ontologies of relevant domains and that is easily extensible towards existing and future ontologies. A logic-based framework for representing and reasoning about qualitative spatial relations over spatial objects in space and time is proposed. We motivate the use of influence ability relation as primary relation and show how a logical calculus can be built up from this basic concept. We derive the connection relation as a basis of topological relation and a kind of time order as a basis of time from our suggested primary influence ability relation. This framework finds applications as a framework to use in ontology. Since the proposed method is with suitable cognitive adequacy, it would be more useful for environments like the Internet.flower patches to optimize nectar influx. For first time in this research, a novel algorithm that inspired from bee colony foraging behaviour and its characteristics used to create an optimization algorithm to solve resource allocation problem in disaster management. Finally, a comprehensive series of numerical analysis is performed to evaluate the proposed model and solution algorithms. The numerical analysis confirms the applicability of the proposed model in real-world scenarios.