مديريت منابع آب و توسعه پايدار، مطالعه موردي: دشت رفسنجان

Water Resource Management and Land Sustainable, the Case Study in Rafsanjan in Iran

برداشت از منابع آبهاي زيرزميني دشت رفسنجان در سال 1353 حدود 450 ميليون متر مكعب گزارش شد. با توجه به محاسبات هيدرولوژيكي در اين سال، حدود 98 ميليون متر مكعب از ظرفيت مجاز سفره، اضافه برداشت شده است. لذا بهره‌برداري بيشتر از منابع آبهاي زيرزميني منطقه رفسنجان از سال 1353 ممنوع اعلام گرديد. براساس آمار مربوط به سال 1382 آب منطقه‌اي، ميزان استحصال آب در اين منطقه حدود 750 ميليون مترمكعب بوده و ساليانه حدود250 ميليون مترمكعب اضافه برداشت صورت گرفته است. اين به آن معني است كه ميزان اضافه برداشت ساليانه، از ذخيره آب زيرزميني برداشت مي‌شود. اضافه برداشت مزبور كه سطح آب زيرزميني را سالانه بيش از 80 سانتي‌متر پايين مي‌برد، عامل اصلي نشست خاك، از بين رفتن اراضي مزروعي و خرابي مناطق مسكوني است. پايين رفتن سطح آبهاي زيرزميني موجب كاهش كيفيت آب استحصال شده مي‌گردد كه شامل بالا رفتن بسيار زياد و بيش از استاندارد EC آب است. در دشت رفسنجان، خالي شدن سفره‌هاي زيرزميني و نشست زمين به‌دليل تفاوت لايه‌هاي زمين‌شناسي منطقه به‌صورت يكنواخت اتفاق نمي‌افتد و باعث بازشدگي‌هاي زمين به‌طور افقي و عمودي مي‌شود. اين پديده زماني كه با حركات تكتونيكي زمين نيز همراه مي‌شود، فاجعه‌اي را براي اين منطقه گوشزد مي‌نمايد.

Withdrawal of ground water resource in Rafsanjan plain is about 450 million cubic meters in 1974. In this year, according to the hydrological calculation approximately, 98 million cubic meters of capacity permitted the table, has been added to harvest. Therefore, Rafsanjan region been forbidden region since 1974. According to statistics data, in 2003, extraction rate of ground water are recorded about 750 million cubic meters. But approximately 250 million cubic meters per year had added to the harvest in stored groundwater. For this rezone the level of groundwater falls down 80 cm per year. This has been introduced of agent to loss of farm land residential areas of failure. Down the level of groundwater decreased water quality including high and rising Ec, so that not to meet the standard value. In the Rafsanjan plain the geological layers are different, then, in this region, opening layers of earth is horizontally and vertically. This phenomenon alongs with techtonic movement may be resulted to a tragic event in this area.