پهنه بندي كيفيت آب پسآب صنعتي با استفاده از روش ارزيابي چند معياره مكاني در محيط سيستم اطلاعات جغرافيايي

Application of spatial multi-criteria analysis to zoning water quality of the industrial sewage pollution in GIS environment

هدف از اين تحقيق، استفاده از سيستم ارزيابي هاي چند معياره مكاني در پهنه بندي و تعيين طبقات آلودگي در محيط سيستم اطلاعات جغرافيايي، در محدوده پتروشيمي بندر امام است. به اين منظور، 8 ايستگاه در خور موسي در سال 1387 انتخاب گرديد. در دو فصل گرم و سرد پارامترهاي فيزيكوشيميايي آب، درصد مواد آلي و شاخص هاي تنوع در هر ايستگاه تعيين گرديد. از سيستم ارزيابي هاي چند معياره مكاني جهت پهنه بندي و تعيين بار آلودگي منطقه استفاده گرديد. نتايج مطالعه نشان داد كه شاخص تنوع شانون با اكسيژن محلول و درصد مواد آلي همبستگي معني داري دارد. در ايستگاه هاي مجاور پسآب با افزايش آلودگي، شاخص تنوع، كيفيت آب و ميزان اكسيژن محلول كاهش و درصد مواد آلي افزايش داشت. نتايج پهنه بندي آلودگي منطقه نشان داد كه در هر دو فصل ايستگاه هاي مجاور خروجي پسآب 1، 2، 3 و 5 در محدوده آلوده، ايستگاه 4 در محدوده با بار آلودگي متوسط و ايستگاه هاي 6، 7 و 8 در محدوده غيرآلوده قرار مي-گيرند. همچنين نتيجه تعيين كيفيت آب بر اساس شاخص ولچ نشان داد كه، ايستگاه هاي 1، 2 و 5 در هر دو فصل گرم و سرد در طبقه كيفي با بار آلودگي بالا (95/362 هكتار، 7%) و بقيه ايستگاه ها (73/4885 هكتار، 93%) در طبقه كيفي با آلودگي متوسط قرار مي گيرند.

The purpose of this study: It is to use Spatial Multi Criteria Method (SMCM) in the classification of the pollution in the environs of the Bander Imam Petrochemical Company (B.I.P.C) which itʹs located vicinity of the Persian Gulf. For this purpose, physico-chemical parameters, organic matter and biodiversity indices sampling was performed in eight sites in the Mosa Creek in the warm and cold season, in September and February 2008. The distribution of pollution of the sites was evaluated by using SMCM and GIS tools. The result indicated that: Shannonʹs-weaver index has been significant correlate with dissolved oxygen (DO) and organic matter (OM). In addition, in a station near of the swage pollution biodiversity index, water quality and DO decrease and organic matter increased. However, very heavy pollution was observed according to the biodiversity index value in both seasons. The results of pollution division showed that in both seasons 1, 2, 3 and 5 stations (which are located at the sewage output) in pollutant confine, four stations in moderate confine and 6, 7, 8 stations located within a pollutant class. Furthermore, the results of water quality determine the base of Welchʹs index indicated that 1, 2, 5 stations in both seasons, 362.95 ha (%7) and other stations in moderate pollution load, 4885.73 ha (%93) located in high and moderate pollution load, respectively.