دولت و ماليات بهينه در اقتصاد بخش عمومي و كاركرد دولت و ماليات در ايران

Optimum government and tax in public sector economics and in Iran

طبق تيوري هاي اقتصاد بخش عمومي، نظام مالياتي بهينه به همراه دولت بهينه، از اركان محــوري نظام هاي اقتصادي پيشرفته محسوب مي گردد. تجارب كشورهاي مختلف نيز نشان مي دهد كه كارآمدي بخش عمومي و سلامت نظام مالياتي نقش كليدي در پايداري توسعه دارند. نظام مالياتي بهينه در كنار دولت بهينه در راستاي بالا بردن رضايت مندي اكثريت شهروندان است. ماليات بهينه ضمن تامين هزينه هاي بخش عمومي، به باز توزيع مورد نياز درآمدها و ثروت ها نيز منجر مي شود. نظام مالياتي بهينه، نظارت ماليات دهنده بر دولت را نيز به دنبال دارد كه موجب تقويت روحـــيه مردم ســالاري مي گردد. اين رو اين مقاله در صدد است به بررسي فاصله مورد نظر بپردازد. اين كار ضمن تحليل ساختار دولت و ماليات، دولت بهينه و ماليات بهينه را با كمك دو شاخص نسبت مخارج مصرفي دولت به توليد ناخالص داخلي و نسبت ماليات‏ها به توليد ناخالص داخلي مورد بررسي قرار مي دهد. جهت آزمون اندازه بهينه دولت از منحني تعميم يافته آرمي استفاده شده و روش گشتاورهاي تعميم يافته بر اساس داده هاي سري زماني بكار رفته است. وابستگي منابع مالي دولت در ايران به درآمدهاي حاصل از صادرات نفت خام در دوره ي مورد مطالعه (1390-1352) تاثير مستقيمي بر ايجاد ساختار دولتي اقتصاد و گسترش اندازه دولت داشته است. برخي نتايج اين مطالعه نشان مي دهد كه فاصله قابل توجهي بين دولت و ماليات موجود در اقتصاد ايران از يك طرف و دولت و ماليات بهينه در نظريات بخش عمومي از سوي ديگر وجود دارد.

According to public sector economics the optimum government and taxing are pillars of economic systems. Optimum government and taxing are factors which help to satisfy citizens. Thus this article is going to analyze the gap between optimum and taxing and actual ones in Iran. It uses to index of government expenditure to GDP at one hand and the ratio of tax to GDP at the other. For testing optimum of government it has used army curve. dependence of government financial recourses of government to petroleum does have direct effect on government size. The result shows that there is a considerable distance between government and tax in Iran at one hand and its optimum one in public economics.