بررسي مقاومت ارقام مختلف انگور به كنه‌ي نمدي مو، Colomerus vitis (Acari: Eriophyidae)، در آزمايشگاه

Resistance of different grape cultivars to grape erineum mite, Colomerus vitis (Acari: Eriophyidae), in the laboratory

كنه‌ي نمدي مو،Colomerus vitis Pagenstecher ، از آفات مهم باغ‌هاي انگور غرب ايران بوده و خسارت آن در برخي موارد قابل توجه است. مشاهدات اوليه در باغ‌هاي شهر همدان نشان داد كه خسارت اين آفت روي تمام ارقام منطقه يكسان نيست، لذا مقاومت ارقام رايج انگور در غرب ايران به اين كنه به‌منظور تعيين پتانسيل كاربرد ارقام مقاوم گياه در برنامه‌هاي مديريت اين آفت طي سال‌هاي 1390-1388 مورد بررسي قرار گرفت. در اين راستا مقاومت 10 رقم انگور شامل شاهاني، بي‌دانه‌ي سفيد، موسكات گوردو، بي‌دانه‌ي قرمز، گزنه، خليلي، عسگري، فخري، ياقوتي و فليم سيدلس در شرايط آزمايشگاهي در دماي 1 ± 25 درجه‌ي سلسيوس، رطوبت نسبي 5 ± 65 درصد و دوره‌ي نوري 16 ساعت روشنايي و 8 ساعت تاريكي به روش ديسك گلداني مورد مطالعه قرار گرفت. رقم‌هاي موسكات گوردو، گزنه و بي‌دانه‌ي سفيد به‌ترتيب با ميانگين 45/0 ± 4/100، 77/0 ± 5/95 و 64/0 ± 4/87 كنه‌ي نمدي به‌ازاي هر برگ كم‌ترين و ارقام شاهاني، فليم سيدلس و ياقوتي به‌ترتيب با ميانگين 23/1 ± 20، 24/1 ± 2/24 و 15/2 ± 7/24 كنه‌ي نمدي به‌ازاي هر برگ بيش‌ترين دافعه‌ي تغذيه‌اي را نسبت به كنه‌ي نمدي از خود نشان دادند. بيش‌ترين نرخ تخم‌گذاري به‌ترتيب با ميانگين 26/1 ± 31/148 و 26/2 ± 3/129 تخم به‌ازاي كنه‌ي ماده در ارقام موسكات گوردو و گزنه و كم‌ترين آن با ميانگين 37/1 ± 10 تخم به‌ازاي كنه‌ي ماده در رقم شاهاني مشاهده شد. سطح برگ رقم شاهاني در تيمار و كنترل تفاوت معني‌داري با هم نداشتند. همچنين، مشاهده شد كه در ارقام شاهاني و ياقوتي تراكم تريكوم نيزه‌اي و در ارقام موسكات گوردو و گزنه تراكم تريكوم مويي بيش‌تر است. باتوجه به نتايج به‌دست آمده، رقم‌هاي شاهاني و ياقوتي داراي بيش‌ترين و رقم‌هاي گزنه و موسكات گوردو داراي كم‌ترين سطوح مقاومت به كنه‌ي نمدي برگ مو بودند.

The grape erineum mite (GEM), Colomerus vitis Pagenstecher, is a serious pest of grape orchards in western Iran and sometimes causes a considerable damage to the crop. Initial observations in Hamedan region showed that the damage of the pest is not the same on different cultivars. Therefore, the resistance of different vine cultivars to GEM was studied to determine the potential use of resistant cultivars in the pest management programs. The resistance of ten vine cultivars including White Thompson seedless, Red Thompson seedless, Fakhri, Yaghuti, Asgari, Muscat Gordo, Khalili, Flame seedless, Gazne and Shahani were studied under laboratory conditions at a temperature of 25 ± 1°C, 65 ± 5% R.H. and a photoperiod of L16: D8 h using a pot disk method. Muscat Gordo, Gazne and White Thompson seedless cultivars showed the lowest feeding repellency to the GEM with 100.4 ± 0.45, 95.5 ± 0.77 and 87.4 ± 0.64 mites per leaf and the highest feeding repellency was observed in Shahani, Flame seedless and Yaghuti with 20 ± 1.23, 24.2 ± 1.24 and 24.7 ± 2.15 mites per leaf, respectively. The highest oviposition rate was observed in Muscat Gordo and Gazne with 148.31 ± 1.26 and 129.3 ± 2.26 eggs per leaves, respectively, and the lowest on Shahani with 10 ± 1.37 eggs per leaves. There was no significant difference between infested and non-infested leaf areas in Shahani. Moreover, Shahani and Yaghuti had the highest bristle-like trichome density, whereas, Muscat Gordo and Gazne had the highest hair-like trichome density. According to the obtained results, Shahani and Yaghuti had the highest, and Muscat Gordo and Gazne had the lowest resistance level to the GEM.