ارزيابي مردم از روابط اجتماعي و سلامت: مطالعه سلامت از ديدگاه مردم ايران

Social relationships and health: findings from the Iranian Health Perception Survey (IHPS)

ارتباط روابط اجتماعي با سلامت جسمي و رواني افراد، به طور روز افزوني مورد تاكيد پژوهشگران قرار گرفته است. از سوي ديگر، روابط اجتماعي به عنوان بخشي از سلامت اجتماعي افراد، خود تحت تاثير شرايط اجتماعي قرار دارد. اين مطالعه با در نظر داشتن هر دو گزاره ي فوق در پي شناخت ارزيابي مردم از روابط اجتماعي آنها و ارتباط آن با سلامت افراد است. مطالعه از نوع مقطعي بوده و جمعيت آن 27883 نفر از جمعيت 18 تا 65 سال كشور بود. نمونه گيري به روش تصادفي طبقه‌اي انجام شد. ابزار جمع آوري داده‌ها، پرسشنامه 20 سوالي بود كه با استفاده از نظر متخصصان و پرسشنامه‌هاي بين‌المللي تهيه شده و سپس روايي صوري و محتوايي و پايايي آن بررسي و تاييد شد. ارتباط ميان روابط اجتماعي و سلامت با آزمون رگرسيون لجستيك بررسي شد. نتايج نشان داد كه اكثر شركت كنندگان روابط اجتماعي خود را «خوب» و «خيلي خوب» توصيف كرده و جنسيت، اشتغال و درآمد افراد با ارزيابي آنها از سلامت خود ارتباط معنادار داشت. همچنين نشان داده شد كه ارزيابي منفي افراد از سلامت خود، ارزيابي منفي از روابط اجتماعي شان را تا 58/6 برابر افزايش مي‌دهد. از سوي ديگر مشخص گرديد، ارزيابي «خيلي بد» و «بد» مردم از روابط اجتماعي شان نيز به ترتيب ارزيابي منفي از سلامت را 6/5 و 3/7 برابر افزايش مي‌دهد. روابط اجتماعي از يك سو تحت تاثير عوامل اجتماعي چون درآمد، جنسيت و اشتغال افراد قرار داشته و از سوي ديگر بر سلامت آنها تاثير مي‌گذارد. روابط اجتماعي را ميتوان متغيري واسط ميان شرايط اجتماعي و سلامت افراد در نظر گرفت كه كميت و كيفيت آن بر ميزان تاثيرگذاري شرايط اجتماعي بر سلامت افراد نقش ايفا مي‌كند.

Objective (s): To assess social relationships status oamong Iranians and find out its association with their health condition. Methods: It was a cross-sectional study of a sample of 27,883 general population of Iran aged 18 to 65 years. Social relationships were measured using a single item rated on a 5-point Lkert scale. Self-reported health also was measured by a similar question. Logistic regression analysis was performed to analyze the data. Results: Most participants indicated that they had good and very good social relationships. Gender, employment status, and income had significant association with social relationships. Negative assessment of health increased the risk of low social relationships up to 6.58 times and similarly negative assessment of very poor or poor social relationships increased the risk of lower health status up to 5.6 to 7.3 times respectively. Conclusion: The findings suggest that social relationships are associated with social factors such as income, gender and employment. Also social relationship has significant effect on public’s health. Perhaps social relationships could be considered as a mediatory factor between social condition and health.