اثر دور كنندگي سيرينول روي لارو و حشرات كاملTribolium castaneum (Herbst) (Col.: Tenebrionidae) و Oryzaephilus surinamensis (L.) (Col.: Cucujidae) به سه روش آزمايشگاهي

studies on Repellency of Sirinol on Tribolium castaneum (Herbst) (Col.: Tenebrionidae) and Oryzaephilus surinamensis (L.) (Col.: Cucujidae with three Exposure Methods under Laboratory Conditions

در سال ها ي اخير مصرف تعداد زيادي از سموم تدخيني كنار گذاشته شده و فقط متيل برومايد و فستوكسين بطور گسترده براي ضد عفوني محصولات و فضاهاي انباري بكار مي روند. كاربرد اين دو سم تدخيني نيز به خاطر مسايل بهداشتي، محيطي و احتمال بروز مقاومت در حشرات محدود شده است. تحت چنين شرايطي نياز به تحقيق براي يافتن يك روش ايمن، مناسب، با دوام و اقتصادي ضروري است. از آن جا كه استفاده از دور كننده ها مي تواند يكي از روش هاي مناسب در كنترل آفات انباري به حساب آيد، در اين تحقيق، قدرت دور كنندگي سيرينول (امولسيون سير) روي لاروها و حشرات كامل Tribolium castaneum و Oryzaephilus surinamensis مورد ارزيابي قرار گرفت. به همين منظور لاروها و حشرات كامل دو گونه ي مذكور با سه روش پتري-ديش، لوله ي اولفكتومتر Y- شكل و ليوان هاي متخلخل كه از روش هاي متداول ارزيابي دور كنندگي مواد هستند، در معرض غلظت هاي 0، 5/0، 1، 5 و 10 درصد از سيرينول قرار گرفتند و ميزان دور كنندگي اين ماده روي لاروها و حشرات كامل محاسبه گرديد. بيشترين ميزان دور كنندگي سيرينول در روش پتري-ديش در مورد لاروها و حشرات كامل هر دو گونه آفت مربوط به غلظت 10 درصد بود و براي لاروهاي T. castaneum و O. surinamensis طي 12 ساعت به ترتيب برابر با 44/70 و 52/74 درصد گرديد. ميزان دوركنندگي سيرينول براي حشرات كامل T. castaneum و O. surinamensis در مدت زمان 72 و 48 ساعت برابر با 51/81 و 52/74 درصد بود. بيشترين ميزان دور كنندگي با استفاده از لوله ي اولفكتومتر Y- شكل در مورد حشرات كامل T. castaneum و O. surinamensis ، به ترتيب برابر با 11/71 و 66 درصد و مربوط به غلظت 10 درصد و زما ن هاي 24 و 14 ساعت بود. با استفاده از ليوان هاي متخلخل حداكثر ميزان دور كنندگي براي حشرات كامل شپشه ي آرد و دندانه دار به ترتيب برابر با 15/46 و 78/39 درصد و در غلظت 10 درصد و زمان 12 ساعت بود.

In recent years a large number of pesticides used in the warehouses fumigation have been abandoned, and only methyl bromide and phostoxine are widely used for fumigation of foodstuffs and storage spaces. Due to possibility of health impairment, environmental contamination and resistance enhancement of insects, the use of these two fumigants is under scrutiny and restriction. Under such circumstances the need for to find out a safe, convenient, durable and economically sound control method is of out most important. There is widely held that the application of repellents could be a useful control measure in foodstuff storages. In this line, the repellency of Sirinol (garlic emulsion) was assayed on Tribolium castaneum (Herbst) and Oryzaephilus suinamensis (L.). To this end, larvae and adults of T. castaneum and O. surinamensis using three exposure methods viz, Petri-dishes, olfactometer Y- shape tube and porous cups that are the evaluation of ordinary methods of repellency, were exposed to 0, 0.5, 1, 5 and 10 percent concentration of Sirinol. In Petri-dishes technique using 10% concentration of Sirinol, the maximum repellency rate occurred for larvae and adults of both species at 12 h, which were articulated 70.44% and 74.52 %, respectively. The Sirinol’s repellency rate for adults of T. castaneum and O. surinamensis was 81.51%, and 74.5% at 72 and 48 h, in a similar order. The maximum repellency of Sirinol using olfactometer Y- shape tube was detected 71.11 and 66% for adults of T. castaneum and O. surinamensis at concentration of 10% and 24. 14 h. For porous cups technique, maximum repellency rate for adults of both test insects was observed for concentration of 10% and 12 h, and it was 46.15% for T. castaneum and 39.78% for O. surinamensis, respectively.