كليدواژه :
آبشويي , شوري , نسبت جذب سديم , يون هاي محلول خاك
چكيده فارسي :
يكي از منابع موجود آب در مناطق خشك و نيمه خشك، آب هاي شور زير زميني و زه آب هاي حاصل از زهكشي مناطق بالادست مي باشد كه بايستي به نحو مطلوب مورد استفاده قرار گيرد. از جمله روش هاي مناسب براي كاهش اثرات شوري، اعمال آبشويي همراه با مديريت صحيح آبياري است. در همين راستا آزمايشي در جنوب شرق اصفهان با سه تيمار كيفيت آب آبياري با شوري هاي 7/1،9 و 5/12دسي-زيمنس بر متر (بترتيبS1، S2 و S3) به عنوان كرت اصلي، دو تيمار مديريت آبياري شامل كاربرد آب غير شور با كيفيت S1 در مرحله جوانه زدن و استقرار گياه و پس از اين مرحله كاربرد سه شوري آب فوق الذكر تا پايان فصل زراعي (GU)، و آبياري يكنواخت با كيفيت هاي فوق الذكر از ابتدا تا انتهاي فصل زراعي (GQ) به عنوان كرت فرعي و دو تيمار بدون آبشويي و با اعمال آبشويي (بترتيب LR0و LR1) به عنوان كرت هاي فرعي فرعي، در چهار تكرار به صورت طرح آماري بلوك هاي كامل تصادفي در قالب كرت هاي دو بار خرد شده همراه با كشت گندم در خاك با بافت رس و بمنظور بررسي اثر تيمارهاي آزمايشي بر برخي خصوصيات شيميايي خاك مورد مطالعه قرار گرفت با افزايش شوري آب آبياري، افزايش املاح در نيمرخ خاك بخصوص در لايه سطحي خاك ايجاد گرديده است كه البته با اعمال مديريت هاي كاربرد آب غير شور در مرحله جوانه زدن و استقرار گياه و پس از اين مرحله كاربرد آب شور و اعمال آب آبشويي ميزان افزايش نمك كمتر شده است، ولي همچنان خطر تجمع املاح با توجه به تبخير سطحي زياد و بافت سنگين خاك در منطقه وجود دارد و پايداري املاح خاك و الگوي يكنواخت توزيع نمك در خاك را به مخاطره مي اندازد. به طور كلي، شوري آب آبياري باعث افزايش روند انباشت نمك در خاك شد ولي مديريت آبياري و اعمال آبشويي باعث كاهش روند افزايش شوري خاك در طول فصل زراعي شد. نيز، تاثير مديريت آبياري (كاربرد آب غير شور در مرحله جوانه زدن و استقرار گياه و كاربرد آب شور پس از اين مرحله) در كاهش شوري خاك بيش از تاثيرآبشويي بود.
چكيده لاتين :
One of the water resources available in arid and semi-arid regions is the saline groundwater and drainage water from upstream farmlands, which should be used in a proper manner. One of the methods of reducing salinity effects of such water resources could be soil leaching including proper irrigation management. In this respect, an experiment was conducted on wheat (Triticum aestivum l.) on a clay soil in the southeast of Isfahan city. The treatments included three irrigation water salinity levels of 1.7, 9, and 12.5 dS.m-1 (S1،S2 and S3, respectively) and two irrigation water managements: (GU), irrigation with low saline water in early season (germination and establishment stage) and, thereafter, using the abovementioned saline water, and (GQ), irrigation with the three saline water treatments during the whole season. Two leaching treatments including without leaching (LR0) and with leaching (LR1) were also studied. The experiment was laid in a completely randomized block design, arranged as split-split plots with four replications. Salinity of irrigation water increased soil profile salinity, especially in the surface soil layer. Application of low saline water during germination and establishment (GU) and leaching reduced the soil salt contents compared to GQ and LR0 treatment. But, salt accumulation hazard still existed due to high surface evaporation potential and heavy texture of the soil, which could threaten the soil salt balance sustainability. In general, the irrigation water salinity caused an increase in soil salinity, and application of leaching and low saline water at initial stages of crop growth reduced increasing trend of soil salinity. Proper irrigation management, i.e. using low salinity irrigation water at the germination and establishment period, was more effective than leaching application.
