بررسي جوانه‌زني بذرهاي 6 گونه گون چندساله علفي

Study on germination of some perennial herbaceous Astragalus

به‌منظور بررسي مشكلات جوانه‌زني گونه‌هاي مختلف گون چندساله، تيمارهاي خراش‌دهي فيزيكي و سرما بر روي بذر 6 گونه (14 نمونه بذري) با استفاده از آزمايش فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي نامتعادل در سه تكرار در آزمايشگاه بانك ژن منابع طبيعي در موسسه تحقيقات جنگلها و مراتع كشور مورد مطالعه قرار گرفتند. درصد جوانه‌زني،‌ سرعت جوانه‌زني، طول ساقه‌چه، طول ريشه‌چه، ‌شاخص بنيه بذر و نسبت طول ريشه‌چه به ساقه‌چه مورد ارزيابي قرار گرفت. داده‌هاي مربوط به هر عامل مورد تجزيه واريانس قرار گرفت. نتايج تجزيه آماري نشان داد كه تفاوت بين گونه‌ها براي كليه صفات بجز طول ريشه‌چه، و نسبت طول ريشه‌چه به ساقه‌چه و تفاوت بين تيمارها براي كليه صفات بجز طول ريشه‌چه معني‌دار بود. اثر متقابل گونه در تيمار نيز براي كليه صفات بجز طول ريشه‌چه و ‌شاخص بنيه بذر معني‌دار بود. در مقايسه بين گونه‌ها، A. vegetus و A. lilacinus به ترتيب بيشترين و كمترين ارزش را براي بيشتر عامل هاي جوانه‌زني داشتند و بقيه گونه‌ها در حد متوسط گروه‌بندي شدند. در تمام گونه‌ها تيمار خراش بهترين تيمار براي جوانه‌زني بذرها شناخته شد. عامل هاي جوانه‌زني در تيمار سرمادهي نسبت به شاهد داراي ارزش كمتري بودند و نتيجه گرفته شد كه كشت اين گونه‌ها در فصل سرد پاييز و زمستان ممكن است موجب عدم استقرار آنها گردد. همچنين نتايج نشان داد كه گونه A. vegetus گونه مناسبي از لحاظ بيشتر عامل ها بوده و براي اصلاح مراتع مناسب مي‌باشد.

To investigate the germination of perennial herbaceous Astragalus, six species in different accessions were selected to be studied in a randomized complete block design in which three treatments including control, scarification and chilling were applied for one week with three replications. The study was carried out in the laboratory of Gene Bank at RIFR. Germination percentage, germination rate, plumule and radicle lengths, vigor index and ratio of radicle to plumule length were measured. All data were analyzed and the studied species showed significant differences in terms of the mentioned germination parameters except radicle length and ratio of radicle to plumule while differences among treatments were significant for all traits except radicle length. Interaction effects of species*treatment were also significant except radicle length and vigor index. Maximum and minimum values of germination traits were recorded for A. vegetus and A. lilacinus, respectively and other species were classified as average. The values of germination traits in chilling treatment were less than that in control treatment and it can be concluded that the cultivation of these species in autumn and winter may cause unsuccessful establishment. According to the results, A. vegetus was identified as a suitable species for range improvement in terms of most germination traits.