تاثير منابع و مقادير مختلف نيتروژن بر ماده خشك و جذب عناصر غذايي اوليه پرمصرف در سورگوم علوفه‌اي

Effect of different N sources and rates on dry matter and uptake of primary macronutrients in forage sorghum

به‌منظور ارزيابي اثرات مقادير و منابع مختلف نيتروژن بر عملكرد ماده خشك، غلظت و جذب عناصر غذايي اوليه پرمصرف (نيتروژن، فسفر و پتاسيم) در سورگوم علوفه‌اي (هيبريد اسپيدفيد)، 3 سطح نيتروژن شامل 80، 160 و 240 كيلوگرم نيتروژن در هكتار از سه منبع كودي (اوره، گاوي و تلفيقي) به همراه شاهد (مصرف نكردن كود) به‌صورت طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با 3 تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه شهركرد در سال 1389 مورد مقايسه قرار گرفت. نتايج نشان داد كه ماده خشك، غلظت و جذب نيتروژن، غلظت و جذب فسفر و جذب پتاسيم اندام‌هاي هوايي به‌طور معني‌داري تحت‌تاثير كوددهي قرار گرفتند. سطح 240 كيلوگرم نيتروژن در هكتار از منابع كود اوره و كود تلفيقي به‌علت زيادي غلظت نيتروژن (به‌ترتيب 5/17 و 4/15 گرم بر كيلوگرم) و بالا بودن ماده خشك (به‌ترتيب 4/14 و 3/16 تن در هكتار)، جذب نيتروژن بيش‌تري را دارا بودند. در سطوح 160 و 240 كيلوگرم نيتروژن در هكتار از منبع كود تلفيقي بيش‌ترين ميزان ماده خشك (به‌ترتيب 7/15 و 3/16 تن در هكتار)، جذب فسفر (به‌ترتيب 32 و 2/34 كيلوگرم در هكتار) و جذب پتاسيم (به‌ترتيب 254 و 272 كيلوگرم در هكتار) به‌دست آمد. از اين‌رو استفاده از 160 كيلوگرم نيتروژن در هكتار از منبع كود تلفيقي علاوه‌بر توليد مطلوب علوفه و بهبود جذب عناصر غذايي آن از نظر فسفر و پتاسيم مي‌تواند با كاهش مصرف كود اوره به توسعه كشاورزي پايدار نيز كمك نمايد.

In order to evaluate different sources and rates of nitrogen on dry matter yield, concentration and uptake of primary macronutrients (nitrogen, phosphorous and potassium) in forage sorghum (Hybrid of Speedfeed), three levels of nitrogen (80, 160 and 240 kg N ha-1) from three N sources (urea fertilizer, cattle manure and equal combination of urea fertilizer + cattle manure) and the control (no fertilizer) were compared in a randomized complete block design with three replications at the research farm of Shahrekord University in 2010. Results showed that dry matter, concentration and uptake of nitrogen, concentration and uptake of phosphorous and potassium uptake of aboveground organs, were significantly influenced by N amendment. The greatest nitrogen uptake was gained in 240 kg N ha-1 as urea fertilizer and urea fertilizer + cattle manure, because of their treatments have high nitrogen concentration (17.5 and 15.4 g kg-1, respectively) and dry matter (14.4 and 16.3 Mg ha-1, respectively). The highest dry matter production (15.7 and 16.3 Mg ha-1), phosphorus uptake (32, 34.2 kg ha-1), and potassium uptake (254, 272 kg ha-1) were obtained in 160 and 240 kg N ha-1 as urea fertilizer + cattle manure , respectively. In general, application of 160 kg N ha-1 as integrated fertilizer resulted to improvement of nutrients uptake (phosphorous and potassium) and desirable forage production. Thus, it can be helpful for development of sustainable agriculture by decreasing the consumption of urea fertilizer.