تكريم حيات و تحولات تقنيني ايران

Reverence for Life and Legislative Developments in Iran

قانونگذار ايران متاثر از حقوق اسلام و در راستاي تكريم حيات، جرايم سالب حيات اعم از عمد و غير عمد را جرم انگاري كرده و براي آن ها ضمانت اجراهاي كيفري و مدني در نظر گرفته است. با وجود اين برخي از احكام قانوني به ويژه در قانون مجازات اسلامي(مصوب 1370) با پاسداشت حيات انساني موافقت ندارد. از مهمترين اين موارد، سپردن اجراي كيفرهاي سالب حيات به دست افراد در تبصره 2 ماده 295 و ماده 266 قانون مجازات اسلامي، وجود كيفر رجم در ماده 83 قانون مذكور، اعدام افراد زير 18 سال و مبهم بودن حكم قتل ناشي از ترحم در اين قانون است. لذا قانون گذاركيفري با توجه به اين ايراد در لايحه مجازات اسلامي(مصوب بهمن ماه 1390) تغييراتي ايجاد كرده و اصولاً اجراي كيفرهاي سالب حيات را به دادگاه سپرده است و از ذكر صريح مجازات رجم درلايحه مزبور خودداري كرده است. همچنين از حكم قتل ترحمي ابهام زدايي كرده و براي اجراي كيفر سالب حيات افراد زير 18 سال نيز محدوديت هاي خاصي قايل شده است؛ با وجود اين لايحه مجازات اسلامي مصون از كاستي نيست و اين مقاله ضمن آشكاركردن ايرادها، پيشنهادهاي اصلاحي خود را ارايه مي-كند.

Iran’s legislature, influenced by the law of Islam and moving along the reverence for life, has criminalized all crimes involving deprivation of life, whether intentional or unintentional, and provided for them both criminal and civil sanctions. Nevertheless, some legal rules, especially in the Islamic Penal Code of 1370, are in disagreement with the observance of the human life. The most important of these rules, among others, are: devolution of enforcing penalties involving deprivation of life to private persons in Article 295, note 2, and Article 266 of the Islamic Penal Code; existence of the penalty of Rajm (stoning to death) in Article 83 of the Code; execution of persons under the age of 18 and ambiguity in the Code regarding the deserved punishment for persons accused of mercy killing. These faults have induced the legislature to create some modifications in the Bill of Islamic Penal Code of1390 in which: the enforcement of penalties involving deprivation of life has, as a general rule, been devoted to the courts; no express mention has been made to the penalty of Rajm; ambiguity regarding the deserved punishment for persons accused of mercy killing has been avoided and some particular limitations have been attached tothe enforcement of penalties involving deprivation of life against persons under the age of 18. Despite these improvements, the Bill is not devoid of deficiencies and the present study is intended to clarify its faults and, at the same time, to recommend some positive suggestions.