بررسي اثر عصاره‌ي آبي‌الكلي گياه بيلهر (Dorema aucheri) بر سطوح تستوسترون، FSH سرم و تعداد اسپرم موش صحرايي نر مدل ديابتي نيكوتين‌آميد- STZ

Effect of Hydro-Alcoholic Extract of Dorema Aucheri on Serum Levels of Testosterone, FSH and Sperm Count in Nicotinamide-STZ- Induced Diabetic Rat Models

زمينه و هدف: بيماري ديابت مي‌تواند سبب اختلالات جنسي در بيماران شود. با توجه به تاثير گياه بيلهر بر هورمون‌هاي جنسي در مطالعات اخير، تصميم به بررسي اثر عصاره‌ي آبي‌الكلي اين گياه بر سطوح تستوسترون، FSH سرم، مورفولوژي بيضه و تعداد اسپرم موش‌هاي مدل ديابتي نيكوتين آميد- STZ (استرپتوزوسين) گرفته شد. روش بررسي: در اين مطالعه تجربي 42 سر موش صحرايي نر نژاد ويستار (150 تا 250 گرم) استفاده شد. براي ايجاد مدل ديابتي، 1 دوز نيكوتين‌آميد (120 ميلي‌گرم در كيلو‌گرم) و STZ (60 ميلي‌گرم در كيلو‌گرم) به‌صورت داخل صفاقي به حيوانات تزريق گرديد. حيوانات به 6 گروه 7تايي؛ كنترل، ديابتي، ديابتي+گلي‌بنكلاميد (6/0 ميلي‌گرم در كيلو‌گرم) و غلظت‌هاي مختلف 100، 200و400 ميلي‌گرم در كيلو‌گرم عصاره‌ي آبي‌الكلي تقسيم شدند. عصاره‌ها به‌صورت 5 روز در هفته، به‌مدت 3 هفته، گاواژ شدند. 24ساعت بعد از آخرين گاواژ تحت يك بيهوشي عميق با اتر و خونگيري از قلب حيوان، سطوح تستوسترون و FSH سرم مورد سنجش قرار گرفت. سپس مورفولوژي بيضه و در نهايت تعداد اسپرم دم اپيديديم حيوانات اندازه‌گيري شد. داده‌ها با استفاده از روش آماري ANOVA يكطرفه مقايسه گرديد و مقاديرP كمتر از 05/0 معني‌دار تلقي شد. يافته‌ها: سطح تستوسترون سرم در گروه ديابتي افزايش معني‌داري را در مقايسه با ساير گروه‌ها (05/0=P) به استثناي گروه كنترل از خود نشان داد. غلظت 200 ميلي‌گرم در كيلو‌گرم عصاره‌ي بيلهر افزايش معني‌داري در تعداد اسپرم‌ها در مقايسه با گروه‌هاي ديابتي (003/0=P) و ديگر گروه‌ها (05/0 > P) ايجاد نمود. نتيجه‌گيري: نتايج بيانگر اين مطلب بود كه عصاره‌ي آبي‌الكلي گياه بيلهر منجر به بهبود روند توليد اسپرم و افزايش تعداد اسپرم‌ها در موش‌هاي صحرايي مي‌شود و اين اثر احتمالا به دليل حضور فلاونوييدهاي موجود در اين گياه صورت گرفته است. واژگان كليدي: بيلهر، نيكوتين‌آميد، STZ، تعداد اسپرم، موش صحرايي

Background and Objective: Diabetes can lead to sexual dysfunction in patients. Recent studies indicate the influence of Dorema aucheri on sexual hormones. Therefore, we decided to elicit the effect of hydro-alcoholic extract of Dorema aucheri on serum levels of testosterone and FSH, testicular morphology and sperm count of Nicotinamide-STZ (streptozotocin) induced diabetes in rat models. Materials and Methods: A total of 42 male adult wistar rats weighing 150-250gm were entered into the study. To produce diabetic model, the animals received one dose of nicotinamide120 mg/kg and STZ60 mg/kg intraperitoneally. The animals were divided into 6 groups (7rats in each group): control, diabetic, diabetic+glibenclamid (0.6mg/kg), as well as variant doses of hydro-alcoholic extract of Dorema aucheri (100, 200, 400mg/kg). The extracts were gavaged once a day, 5 days per week for 3 weeks. 24 hours after the last gavage under deep anesthesia with ether, blood samples were collected from the heart and then serum levels of testosterone and FSH were measured. Subsequently, testicular morphology and caudal epididymal sperm numbers were determined and counted. The data were statistically analyzed with SPSS by one-way ANOVA whereby P < 0.05 was considered as significant. Results: Serum level of testosterone exhibited a significant increase in diabetic rats compared with all other groups except the control group (P=0.05). The 200mg/kg extract concentration led to a significant increase in sperm counts in comparison with diabetic (P=0.003) and other groups (P < 0.05). Conclusion: The results indicated that hydro-alcoholic extracts of Dorema aucheri improve sperm production process and increase sperm counts in rats. This positive effect may originate from the presence of flavonoids in Dorema aucheri plant. Keywords: Dorema aucheri, Nicotinamide, STZ, Sperm count, Rat