انسان كامل از ديدگاه جامي و ابن عربي

Perfect Man from the Views of Jami and Ibn-Arabi

اين مقاله در پي آن است كه عقايد عرفاني جامي را با تكيه بر آراي ابن عربي در مورد انسان كامل مورد پژوهش قرار دهد. انسان كامل منشا فيض حق به خلق است و از اين لحاظ اهميّتي ويژه در شناخت ويژگيهاي او و چگونگي دست يافتن به مقامش احساس مي شود. موضوع انسان در عرفان ابن عربي، يكي از پايه هاي اصلي عقايد او را شكل داده است. جامي نيز كه در عرفان، پيرو ديدگاه هاي ابن عربي است به انسانشناسي و انسان كامل توجّه خاص كرده و در اين باره فراوان سخن گفته است. انسان كامل از نگاه جامي و ابن عربي، خليفه الهي است. او مقصد اصلي آفرينش است و عالم هستي براي او آفريده شده است. اينان، هم چنين، انسان كامل را كسي مي دانند كه به فناي در حق، متّصف شده و مظهر تمام اسما و صفات او گشته باشد. انسان كامل، واسطه ميان حقّ و خلق است؛ فيض وجود از طريق او به همه موجودات مي رسد. . اين پژوهش سعي مي كند ضمن تعريف كمال به ديدگاه مكاتب در مورد انسان كامل بپردازد و سپس اين ديدگاه ها را با نظر جامي و ابن عربي و سپس نظر قرآن مقايسه كند تا بتواند دورنمايي هرچند كلّي در مورد جايگاه انسان كامل در هستي عرضه نمايد.

This research is intended the mystic ideas of Jami on perfect man based on the views of Ibn Arabi. Perfect man is the essence of the beneficence of Hagh to people. It seems quite necessary to know perfect man and his characteristics. The issue of man contains a basic part of the ideas of Ibn Arabi. Following Ibn Arabiʹs mysticism, Jami, too, pays serious attention to the issue of man and anthropology. According to Ibn Arabi and Jami, perfect man is the substitute of God. He is the main objective of creation and the whole being has been created for him. Perfect man, according to them, is the one who is completely devoted to God, demonstrating His Names and Characteristics. Perfect man is the interface between Hagh and creatures and the beneficence of God comes to the creature through them. Giving a definition for perfection, this research tries to review the approaches of different schools regarding perfect man. Then, these views are compared with those of Jami and Ibn Arabi, and with the ideas of the holy Quran in order to reach to a comprehensive view about the position of man in the whole being.