تاثير ماساژ بازتابي كف پا بر ميزان درد و خستگي بيماران پس از عمل جراحي باي پس شريان كرونري

The Effects of Foot Reflexology Massage on Pain and Fatigue of Patients After Coronary Artery Bypass Graft

سابقه و هدف: درد و خستگي از مشكلات بعد از جراحي پيوند باي پس شريان كرونري مي باشند. از آ نجايي كه جهت تسكين درد و خستگي، روش هاي غير دارويي بر روش هاي دارويي ارجح تر مي باشند، لذا مطالعه حاضر با هدف تعيين تاثير ماساژ بازتابي كف پا بر ميزان درد و خستگي بيماران بعد از عمل جراحي باي پس شريان كرونري انجام شده است. مواد و روش ها: اين مطالعه يك كارآزمايي باليني كنترل شده تصادفي شده شاهددار مي باشد كه بر روي 80 بيمار تحت جراحي قلب باز بستري در مركز قلب مازندران، در سال 1390 انجام گرديد. بيماران در دسترس پس از همسان سازي از نظر سن و جنس در دو گروه آزمون و شاهد به طور تصادفي قرار گرفتند. در گروه آزمون ماساژ كف پا از روز دوم پس از عمل به مدت 4 روز متوالي و به مدت 20 دقيقه در كف پاي چپ انجام شد. در گروه شاهد نيز فقط پاي بيمار بدون اعمال هيچ فشاري به مدت 1 دقيقه چرب گرديد. متغيرهاي درد و خستگي قبل و بعد از مداخله با استفاده از مقياس معيار ي ديداري ثبت شد. يافته ها با استفاده روش هاي آماري مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته ها: نتايج نشان داد كه اختلاف معني داري بين درد در دو گروه آزمون و شاهد بعد از انجام مداخله وجود همچنين مشخص شد كه اختلاف معني دار بين خستگي دو گروه آزمون و شاهد بعد از انجام مداخله .(p= 0/ داشت ( 001 .(p= 0/ وجود دارد ( 001 استنتاج: بر اساس يافته ها ماساژ بازتابي كف پا به عنوان يكي از شاخه هاي طب مكمل سبب كاهش خستگي و درد مي شود و با توجه به هزينه كم، عدم عوارض و سهولت انجام اين روش براي كاهش درد و خستگي بيماران بعد از جراحي پيوند باي پس شريان كرونري توصيه مي شود.

Background and purpose: Pain and fatigue are among the complications after coronary artery bypass graft surgery (CABG). Non- pharmacological methods are more favorable than pharmacological agents. This study assessed the effects of foot reflexology massage on pain and fatigue in patients after CABG. Materials and methods: A randomized controlled clinical trial was conducted in 80 patients hospitalized in Mazandaran Heart Center, 2011. The samples were allocated based on their accessibility. They were age and gender matched and then divided randomly into two groups of case and control. The case group received reflexology massage on left foot for 20 minutes from the second day after surgery for four consecutive days. In control group, the left foot of the patients was moisturized for one minute without applying any pressure. The intensity of pain and fatigue were recorded before and after the intervention using visual analogue scale. Descriptive and inferential statistics were used to analyze the data. Results: Results showed significant differences in pain and fatigue levels after the intervention among both groups (P= 0.0001). Conclusion: According to this study, foot reflexology massage, is a useful nursing intervention to relieve fatigue and pain in CABG patients. Since this low-cost method is easy to apply we recommend it to ease the pain and fatigue in patients after CABG.