بررسي مقايسه‌اي اهداف غايي، اصول كلي، معيارهاي انتخاب مواد درسي و روشهاي تدريس در نظام تربيتي اسلام و ليبراليسم

Comparative Analysis of Criteria, Goals and Major Principles in Pedagogical Planning and Teaching Methods in Islamic Training System and Liberalism

هدف: هدف اصلي اين پژوهش «بررسي مقايسه‌اي اهداف غايي، اصول كلي، معيارهاي انتخاب محتوا و روشهاي تدريس در نظام تربيتي اسلام و ليبراليسم» است. روش: روش پژوهش از نوع تحليلي- توصيفي است. يافته‌ها: يافته‌هاي پژوهش حاكي از آن است كه هدف غايي تعليم و تربيت در نظام تربيتي اسلام، رسيدن انسان به كمال يا قرب الهي و در ليبراليسم، آماده كردن فرد براي موفقيت در زندگي فردي و شهروندي است. اصول كلي فلسفه تربيتي اسلام عبارتند از: برقراري رابطه مستقيم بين انسان و خدا، برقراري مساوات عمومي، مسيوليت فردي، تعقل و تفكر، هماهنگي دين و دنيا، ضرورت پيشرفت و تكامل، توجه به ابعاد وجودي انسان و آزادي. اصول كلي در ليبراليسم عبارتند از: فردگرايي، انسان‌محوري، جدايي دين از سياست، كارايي خرد انساني، تساوي حيثيت و حرمت، پيشرفت و آزادي. معيارهاي انتخاب مواد درسي در نظام تربيتي اسلام عبارتند از: راهنمايي به سوي زندگي سالم، ايجادكننده ميل به كنجكاوي و لذت‌جويي، كمك‌كننده در رسيدن به اهداف غايي تربيت، تقويت‌كننده ايمان و تزكيه نفس، برانگيزاننده تعقل و تفكر و متناسب با نيازها و علايق يادگيرنده‌ها. معيارهاي انتخاب مواد درسي در نظام تربيتي ليبراليسم نيز عبارتند از: نيازها و علايق يادگيرندگان، مطابق با رشته‌هاي علمي و دانش معتبر، معناداري و سودمندي. روشهاي تدريس در تعليم و تربيت اسلامي عبارتند از: پرسش و پاسخ، مناظره يا مباحثه و درك و فهم مطالب. روشهاي تدريس در تعليم و تربيت ليبرال عبارتند از: حل مسيله، تفكر خلاق به صورت غير مستقيم و روش گفت و شنود. نتيجه‌گيري: هدف غايي در تعليم و تربيت اسلامي، رسيدن انسان به كمال است؛ در حالي كه هدف تعليم و تربيت ليبرال، آماده كردن فرد براي موفقيت در زندگي است. در نظام تربيتي اسلام، بر لزوم رابطه مستقيم بين خدا و انسان تاكيد مي‌شود؛ در حالي كه در ليبراليسم، انسان مجزّا در نظر گرفته مي‌شود

Objectives: The main goal of the present research is to have a comparative analysis of criteria, ultimate achievements and major principles in pedagogical planning and teaching methods in Islamic training system and liberalism. Method: The method of the survey is analyses- descriptive. Results: The results of the study indicate that the ultimate aim of the training in Islamic system is human perfection and propinquity to god and the ultimate aim of the training in liberalism is to prepare the man for his individual life and membership in society and citizenship .the fundamental principles in Islamic training philosophy included: direct relationship between man and god, general equality, individual responsibility, ratiocination and contemplation, accordance between religion and this world, the necessity of progress and development, inner aspects of human being ,freedom,. The fundamental principles in liberalism included: individualism, humanism, secularism, human rationality, equality of dignity (prestige) and respect (inviolability) ,development and freedom. Criteria and principles in pedagogical planning and teaching methods in Islamic training system are as follow: the content of pedagogical planning are guidance toward healthy life and creates curiosity and pleasure in students. It also trains the students to fulfill the ultimate goals of educational programs and strengthening believes and purification of the soul and encourages the students to think and pay more attention to rationality. Conclusion: The ultimate goal of Islamic training system is leading the human being to perfection and plenitude while the aim in liberal system is successes in life. Islamic training system insists on the direct relation between god and man while liberalism considers man apart from god.