اثر تزريق داخل صفاقي ويتامين C بر درد و خيز ناشي از فرمالين و هيستامين در موش‌هاي صحرايي

The effect of intraperitoneal injection of vitamin C on the pain and edema induced by formalin and histamine in rats

در مطالعه حاضر اثر ويتامين C بر درد و تورم ناشي از فرمالين و هيستامين در موش‌هاي صحرايي نر نژاد ويستار بررسي شده است. سالين‌نرمال (كنترل) و ويتامين C به روش داخل صفاقي تزريق شدند. درد و تورم با تزريق زير جلدي 50 ميكروليتر از فرمالين و هيستامين با غلظت مساوي يك درصد به كف پا ايجاد گرديد. پاسخ درد شامل مدت زمان ليسيدن و گازگرفتن پنجه پاي تزريق شده در فواصل زماني 5 دقيقه‌اي به مدت يك ساعت ثبت شد. براي ارزيابي خيز، ضخامت هر دو پنجه پاي تزريق شده و نشده با كوليس اندازه‌گيري شد. نتايج نشان دادند كه فرمالين درد دو مرحله‌اي (مرحله اول: دقايق 5-0 و مرحله دوم دقايق: 35-15) و هيستامين درد كوتاه مدت (دقايق 5-0) ايجاد كردند. هم فرمالين و هم هيستامين ضخامت پنجه پا را افزايش دادند. تزريق داخل صفاقي ويتامين C در مقادير5، 10 و 20 ميلي‌گرم بر كيلوگرم وزن بدن موجب كاهش معني‌دار (5 0/0 > p) مرحله دوم درد فرماليني شد. با تزريق داخل صفاقي ويتامين C در مقادير 5/2 تا 20 ميلي‌گرم بر كيلوگرم وزن بدن، درد ناشي از هيستامين به طور معني‌دار (05/0 > p) كاهش يافت. ويتامين C در مقادير 10 و 20 ميلي‌گرم بر كيلوگرم وزن بدن، خيز پاي ناشي از فرمالين و هيستامين را به طور معني‌دار (05/0 > p) كاهش داد. بر اساس نتايج مطالعه حاضر مي‌توان مطرح نمود كه فرمالين نسبت به هيستامين درد شديد تري ايجاد مي‌كند، در حالي كه فرمالين و هيستامين، خيز با شدت مشابه توليد مي‌كنند. به هرحال، ويتامين C توانايي كاهش درد و خيز ناشي از فرمالين و هيستامين را دارد. فرمالين يك درصد درد دو مرحله‌اي ايجاد كرد كه مرحله اول آن دقايق 5-0 پس از تزريق بود و مرحله دوم آن از دقيقه 15 شروع و تا دقيقه 35 ادامه يافت. بر اساس مطالعات الكتروفيزيولوژي و رفتاري ثابت شده است كه مرحله اول درد ناشي از فرمالين يك درد حاد يا نوروژنيك است و به علت تحريك مستقيم گيرنده‌هاي درد در ناحيه تزريق ايجاد مي‌شود. در حالي كه مرحله دوم درد ناشي از فرمالين به علت فعال شدن مكانيسم‌هاي التهاب در ناحيه تزريق بوده و به مرحله تونيك يا مرحله التهابي معروف است (23 و 31).

In the present study, the effect of vitamin C was evaluated on pain and edema induced by formalin and histamine in male Wistar rats. Normal saline (control) and vitamin C were intraperitoneally injected prior to injection of histamine and formalin. Pain and edema were induced by subcutaneous injection of 50 µl of formalin and histamine at the same concentration of 1% into the hind paw. Pain response including licking and biting of the injected paw was recorded at 5 min intervals for a total of 1h. For evaluation of edema, the thickness of both injected and non-injected paws was measured using a fine caliper. The results showed that formalin produced a biphasic (first phase: 0-5 and min phase: 15-35 min), but histamine induced a short-time (0-5 min) pain response. Both formalin and histamine increased the paw thickness. Vitamin C (5, 10 and 20 mg/kg, ip) significantly (p < 0.05) decreased the second phase of formalin-induced pain. The pain induced by histamine was significantly (p < 0.05) decreased by vitamin C at the doses of 2.5-20 mg/kg. Vitamin C at the doses of 10 and 20 mg/kg significantly (p < 0.05) decreased the paw edema induced by formalin and histamine. It is concluded that formalin induces more intense pain than histamine, whereas formalin and histamine produce edema with the same intensity. However, vitamin C has an ability to reduce the pain and edema induced by formalin and histamine.