بررسي تاثير سطوح مختلف ورمي كمپوست و تراكم كاشت بر ميزان و اجزاي روغن گياه دارويي گل مغربي (Oenothera biennis L.)

The Study on the Effect of Different Levels of Vermicompost and Plant Density on Oil Content and Components of Evening Primrose (Oenothera biennis L.

به منظور بررسي اثر سطوح مختلف ورمي كمپوست و تراكم بوته بر ميزان روغن گل مغربي و اجزاي آن، آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با 12 تيمار و 3 تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه فردوسي مشهد در سال زراعي 88-1387 انجام شد. تيمارها شامل 4 سطح ورمي كمپوست (0، 2، 3 و 5 كيلوگرم در متر مربع) و 3 تراكم بوته (9 ، 12 و 20 بوته در متر مربع) بودند. استخراج روغن با دستگاه سوكسله و تجزيه اسيدهاي چرب روغن با دستگاه گاز كروماتوگرافي انجام شد. دانسيته و ضريب شكست روغن نيز تعيين شدند. با توجه به نتايج به دست آمده، اثر ساده ورمي‌كمپوست و تراكم بوته بر درصد روغن و ضريب شكست آن معني دار شد ولي اثر متقابل تيمارها بر تمام صفات معني دار بود. تركيب اسيدهاي چرب روغن در تمام تيمارها مشابه بود. عمده ترين اسيد چرب اشباع، اسيد پالميتيك و عمده ترين اسيد چرب غيراشباع اسيد لينولييك بود. ميزان اسيد گاما لينولنيك هم در حد اپتيمم و 8-7 درصد بود. در مجموع مصرف 2 كيلوگرم در متر مربع ورمي كمپوست و به ترتيب تراكم 20 بوته در متر مربع از نظر بهبود توليد روغن و تراكم 9 بوته در متر مربع از نظر كيفيت روغن و نسبت اسيدهاي چرب غير اشباع به اشباع بهترين تيمارها تشخيص داده شد.

To investigate the effects of different levels of vermicompost and plant density on oil content of evening primrose and its components, an experiment was conducted as a factorial layout based on Randomised Complete Block Design with 12 treatments and 3 replications in experimental field of Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad during 2008-2009. The treatments were included 4 levels of vermicompost (0, 2, 3 and 5 kg.m-2) and 3 levels of plant density (9, 12 and 20 plant/m-2). Oil extraction was carried out by Soxhelet apparatus and its percentage was determined as weight. Analysis of fatty acids was done by Gas Chromatography device. Density and refractive index of the oil also was evaluated. According to the results, simple effect of vermicompost and plant density was significant only on oil percentage and its refractive index, while the interaction between them was significant on all of the traits. Fatty acids composition of oil in all treatment was the same. The major saturated fatty acid was palmitic acid and linoleic acid was the major unsaturated fatty acid. The amount of ?-linolenic acid was in optimum range (7-8 %). Overall, treatment of 2 kg.m2 vermicompost and plant density of 20 and 9 plant/m-2 was determined as the best treatments by considering the improving of oil production, oil quality and ratio of unsaturated fatty acids to saturated fatty acids, respectively.