تاثير حفظ بقايا، روش‌هاي مختلف خاك‌ورزي حفاظتي و كاشت بر خصوصيات فيزيكي خاك و عملكرد گندم

Effect of Residue Management, Different Conservation Tillage and Seeding on Soil Physical Properties and Wheat Grain Yield

حفظ بقاياي گياهي در سطح خاك و كاربرد فن‌آوري‌هاي مناسب مانند استفاده از خاك‌ورزهاي حفاظتي مي‌تواند در افزايش عملكرد گندم تاثيرگذار باشد. در اين تحقيق تاثير مقادير مختلف بقاياي گندم و روش‌هاي خاك‌ورزي و كاشت بر خصوصيات فيزيكي و محتواي رطوبتي خاك در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه كشاورزي و منابع طبيعي رامين خوزستان در سال 1389 مورد بررسي قرار گرفت. آزمايش به صورت كرت‌هاي دوبار خرد شده در قالب طرح بلو‌ك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار انجام شد. تيمار‌هاي بقاياي گندم شامل سطح بدون بقايا، 45 درصد سطح زير بقايا و 90 درصد سطح زير بقايا در كرت‌هاي اصلي و سيستم‌هاي مختلف خاك‌ورزي شامل خاك‌ورز مركب با دو حركت، گاوآهن برگردان‌دار به همراه دو بار ديسك و بدون ‌خاك‌ورزي در كرت‌هاي فرعي و روش‌هاي كاشت شامل كشت جوي و پشته و كشت مسطح در كرت‌هاي فرعي فرعي اجرا شد. رطوبت وزني و شاخص مخروطي اندازه‌گيري شد. نتايج نشان داد كه با افزايش حفظ بقايا با اجراي خاك‏ورزي و كاشت حفاظتي سبب افزايش معني‌دار رطوبت خاك در عمق 10-0 و20-10 سانتي‌متر شد. تيمار بدون خاك‌ورزي با ميانگين رطوبت وزني 7/18 درصد بيشترين رطوبت خاك را داشت. تيمار بقايا با پوشش 90 درصد باعث افزايش 8/17 درصدي رطوبت خاك نسبت به سطح بدون بقايا در هنگام سبز شدن گياه شد. روند افزايش عملكرد در كشت جوي و پشته باعث ايجاد تفاوت معني‌دار در شاخص برداشت گرديد. با توجه به اثرات متقابل، تيمار بقاياي 45 درصد در تركيب با خاك‌ورز مركب با دو حركت و به همراه كشت به صورت جوي و پشته مناسب‌ترين تيمار با عملكرد 9/7924 كيلوگرم در هكتار بود.