كليدواژه :
منابع بوم‌شناختي , اراضي كشاورزي , جولخت , سامانه اطلاعات جغرافيايي
چكيده فارسي :
اين تحقيق به منظور پهنه‌بندي اراضي كنوني شهرستان گرگان جهت كشت جولخت با ارزيابي چند عامل محيطي، بر اساس منطق بولين و با كمك سامانه اطلاعات جغرافيايي صورت گرفت. براي اين كار ابتدا نيازهاي بوم‌شناختي و زراعي گياه زراعي با استفاده از منابع موجود تعيين گرديد. پس از تهيه اين اطلاعات، درجه‌بندي آنها انجام شد. سپس بر اساس متغير‌هاي اين جدول، لايه‌هاي اطلاعاتي مورد نياز تهيه گرديد. اين لايه‌ها عبارت بودند از دماي مطلوب، دماي كمينه، دماي بيشينه، بارش، شيب، ارتفاع از سطح دريا، ماده آلي، شوري، بافت خاك و pH. بعد از تهيه اين لايه‌ها، كار طبقه‌بندي و رتبه‌بندي هر لايه بر اساس منطق بولين در دو طبقه مناسب (ارزش يك) و نامناسب (ارزش صفر) صورت گرفت. سپس هم‌پوشاني و روي‌هم‌گذاري همه لايه‌ها در محيط ArcGIS انجام پذيرفت. نتايج نشان داد كه سطح وسيعي از اراضي شهرستان گرگان جهت توليد جولخت مناسب مي‌باشد، به‌طوري‌كه حدود 93/46396 هكتار اراضي واقع در قسمت‌هاي شمالي و مياني منطقه مورد مطالعه در پهنه مناسب قرار گرفتند. از لحاظ ماده آلي و شوري كل محدوده مورد بررسي جهت كشت جولخت مناسب تشخيص داده شد. هم‌چنين مشخص شد كه حدود 46/16654 هكتار از مناطق كشاورزي منطقه داراي پتانسيل نامناسب جهت كشت اين گياه مي‌باشد. اين مناطق به صورت نوار عرضي در نيمه جنوبي و نيز مياني شهرستان از غرب به شرق كشيده شده است. از عوامل محدود كننده كشت جولخت در اين مناطق، مي‌توان به وجود كلاس‌هاي بافت خاك نامناسب، درصد شيب و ارتفاع از سطح درياي بالا و اسيديته نامناسب در مناطق جنوبي شهرستان اشاره كرد. در اين مطالعه مشخص شد كه در اراضي كنوني كشاورزي شهرستان گرگان از نظر دماهاي مطلوب، كمينه و بيشينه محدوديتي جهت كشت جو بدون پوشينه وجود ندارد.
چكيده لاتين :
This research was conducted to zoning of Gorgan agricultural lands for hulless barley cropping using evaluation of some environmental factors base on Boolean logic and by geographic information system. For this purpose, agro-ecological requirements of hulless barley firstly, identified according to scientific resources. Rating and thematic requirement maps were then provided. Studied environmental-components were: average, minimum and maximum temperatures, precipitation, slope percent, elevation, and soil characteristics (OM, pH, EC and texture). Then, each layer is classified into suitable (1value) and non- suitable (0 value) classes base on Boolean logic. The digital environmental layers overlaid in ArcGIS media. The results showed that most areas of Gorgan agricultural lands were suitable for hulless barley, so that about 46396.93 hectares of northern and middle parts of Gorgan are the suitable zone. It was found that OM and EC factors were suitable for hulless barley in total studied area. Also, about 16654.64 hectares of present agricultural lands of Gorgan were not suitable for this crop and these areas had at least one limitation in ecological resources. The non-suitable regions were located in the central and south of Gorgan Township. Moreover, results showed that the limitation factors were including: non-suitable texture classes, high slope percent, elevation and EC. In this study, it was found that climate parameters of average, minimum and maximum temperatures had not limitation for hulless barley growing in agricultural lands of Gragan.
