آگاهي، نگرش و عملكرد كاركنان زن شاغل در مراكز بهداشتي درماني دانشگاه علوم پزشكي اصفهان در خصوص خودآزمايي پستان 1389

Knowledge, attitudes and practice of Breast Self- Examination among female health workers in Isfahan, Iran

مقدمه: سرطان پستان به عنوان شايع‌ترين سرطان عضوي در زنان، اولين عامل مرگ و مير زنان 45-40 ساله محسوب مي‌گردد. تنها راه مبارزه با اين بيماري، تشخيص زودرس و به هنگام آن مي‌باشد كه حدود 90 درصد مبتلايان از اين طريق درمان مي‌شوند. بهترين روش تشخيص زودرس سرطان پستان غربالگري و از اين ميان خودآزمايي پستان (BSE) بهترين روش قابل انجام و در دسترس به شمار مي‌آيد. با توجه به اينكه كاركنان مراكز بهداشتي درماني، متوليان بهداشت و سلامت هستند، علاوه بر خود- مراقبتي، مي‌توانند با جلب مشاركت مددجويان، ارتقاي اهداف بهداشتي را فراهم سازند. از اين‌رو مطالعه حاضر با هدف تعيين آگاهي، نگرش و عملكرد كاركنان زن شاغل در مراكز بهداشتي درماني دانشگاه علوم پزشكي اصفهان در خصوص خودآزمايي پستان صورت گرفت. روش‌ها: اين مطالعه از نوع مقطعي بود و بر روي 119 نفر از كاركنان مراكز بهداشتي درماني شهر اصفهان انجام گرديد. نمونه‌گيري به صورت خوشه‌اي انجام شد. با استفاده از پرسش‌نامه KAP آگاهي، نگرش و عملكرد افراد در مورد خود آزمايي پستان سنجيده شد و اطلاعات به دست آمده، با استفاده از روش‌هاي آماري توصيفي و استنباطي مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته‌ها: ميانگين سني آزمودني‌ها 27/7 ± 3/38 سال بود. سطح آگاهي مرتبط با سرطان پستان و انجام خودآزمايي پستان در اكثريت شركت كنندگان خوب (8/79 درصد) بود و 45/72 درصد افراد نگرش مثبت داشتند. اما در عمل، تنها (5/39 درصد) از شركت كنندگان خودآزمايي پستان را هر ماه به طور منظم انجام مي‌دادند. بين نگرش با مدرك تحصيلي و همچنين بين سن، مدرك تحصيلي و تعداد دفعات شركت در كلاس‌هاي بازآموزي با انجام خودآزمايي پستان در زمان مناسب، ارتباط آماري معني‌داري مشاهده شد (05/0 > P). 6/12 درصد افراد از عملكرد خوبي برخوردار نبودند. نتيجه‌گيري: با توجه به اينكه كاركنان مراكز بهداشتي مي‌توانند نقش بسزايي را در ترغيب مددجويان جهت اتخاذ رفتار‌هاي بهداشتي و پيشگيرانه ايفا كنند، عملكرد ضعيف در اين گروه چندان قابل قبول به نظر نمي‌رسد. به همين دليل توصيه مي‌شود مطالعاتي در خصوص شناسايي عواملي كه باعث تشويق زنان به استفاده از روش‌هاي غربالگري مي‌گردند، انجام پذيرد و از عوامل شناسايي شده، جهت ترغيب آن‌‌ها براي استفاده از اين روش‌ها بهره‌‌برداري شود.

Abstract Background: breast cancer as a most common organ cancer in women is the first cause of death among women with 40-45 years old. The only way to control this disease is early detection that it can be treated in about 90% of women with breast cancer. The best way for early detection of breast cancer is screening, and the best accessible way is breast self examination (BSE). Considering this fact that female health workers are responsible for improvement of public health, in addition to self care, they can encourage the clients and help to improve healthy goals. Therefore this study, investigates the Knowledge, attitudes and practice of Breast Self - Examination among female health workers. Methods: This descriptive cross sectional study was done among 119 female health workers in Isfahan. The method of sampling was clustering. With KAP questioner knowledge, attitude and practice of theses participants was assessed. The data collected were analyzed using descriptive and inferential statistics methods. Findings: The mean age of participants was 38/3± 7/27. The knowledge about breast cancer and doing breast self examination (BSE) was good (79/8%) in most participants and (72/45%) of them have positive attitudes but only (39/5%) of the samples performed BSE regularly every month. A significant relationship was found between attitudes and the university degree of the health workers and also between age, university degree and the times of taking part in education classes with performing BSE in the best time for breast self examination.(P < 0.005). 12/6% of them did not have a good performance. Conclusion: considering that health workers can play an important role on encouraging the clients to perform healthy and preventive behaviors, their weak behavior is not acceptable in these groups. This result also shows that additional studies are needed to identify the factors that make women using screening services and encourage them for using these methods