بررسي تداوم روزهاي همراه با آلاينده مونوكسيدكربن (CO) در هواي شهر تهران با استفاده از مدل زنجيره ماركف

Study of Persistence of Polluted Days with Carbon Monoxide (CO) in Tehran City Using Markov Chain Model

آلودگي هوا يكي از نشانه‎هاي رشد شهرنشيني، افزايش جمعيت، استفاده بيش از حد از منابع سوخت‎هاي فسيلي، عدم به‎كارگيري فناوري‎هاي سازگار با محيط‌زيست و از همه مهم‎تر فقدان مديريت صحيح زيست محيطي است. استقرار بيش از ده ميليون نفر و تمركز بيش از حد صنايع و كارخانجات در محدوده جغرافيايي شهر تهران، همراه با اوضاع جغرافيايي، توپوگرافي و اقليمي ‌خاص منطقه، سبب شده است ‌تهران از نظر آلودگي هوا در زمره آلوده‌ترين شهرهاي جهان قرار گيرد. در بين آلاينده‌هاي مختلف، غلظت و دوام گاز مونو اكسيد كربن (CO) از اهميت زيادي در ارزيابي كيفيت هوا برخوردار است. در اين تحقيق، احتمال تداوم‌هاي دو تا هفت روزه مقادير غير مجاز آلاينده CO در شهر تهران مورد بررسي قرار گرفت. براي اين منظور، اطلاعات 5 ساله (85-1381) پنج ايستگاه سنجش آلودگي شركت كنترل كيفيت هواي تهران گردآوري و با استفاده از زنجيره ماركف مرتبه اول دوحالته مدل‌سازي گرديد. نتايج نشان داد كه بيشترين احتمال وقوع تداوم آلاينده CO به‌ ترتيب در ايستگاه هاي فاطمي، بازار و اقدسيه وجود دارد. در اكثر ماه هاي سال، ايستگاه فاطمي بالاترين احتمال وقوع تداوم دو روزه CO را دارد و ايستگاه بازار و اقدسيه در رده هاي بعدي قرار مي‎گيرد. اين در حالي است كه احتمال وقوع تداوم آلاينده CO در ايستگاه شهرري در مقايسه با ديگر ايستگاه هاي بررسي شده كم ترين ميزان را دارد.

Introduction & Objective: Air pollution is one indication of the urbanization, population incensement, excessive use of fossil fuel resources, lack of utilizing environmentally friendly technologies and most importantly lack of proper environmental management are some the factors which play big roles in this matter. Establishment more than ten million people and excessive concentration of industries and factories, alongside with the geographical situation, topography and specific climatic region, have made Tehran one of the seven polluted cities in the world. In the assessment of air quality, concentration of carbon monoxide gas (CO), among the various pollutants, has a main role and importance. Materials & Methods: In this study, the probability of persistence of two to seven days unauthorized amounts of pollutants CO in city of Tehran was investigated. For this purpose, the 5-year data (2002- 2006) related to five stations measuring air quality of pollution control companies of Tehran were collected and then using first-order, two-state Markov chain were modeled. Results & Discussion: Results showed that the highest probability of persistence of pollutant CO exist in Fatemi station, Bazar and Aqdasiyeh stations are sat at next orders. Many months of the year, Fatemi station has the highest probability of CO and two stations, Bazar and Aqdasiyeh, are located in next ranks. Meanwhile, the persistence of pollutant CO in Shahr-e-Rey station compared to other stations is the least.