ارزيابي كارايي و بهره وري سرمايه فكري شركت هاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار (مطالعه موردي: شركت هاي بخش صنعت خودرو و ساخت قطعات)

Data Envelopment Analysis & Malm-quist Productivity Index in Evaluating the Efficiency & Productivity of Intellectual Capital of Companies Listed in Tehran Stock Exchange

هدف از اين پژوهش ارزيابي كارايي و بهره وري سرمايه فكري شركت هاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از رويكرد تحليل پوششي داده ها و شاخص بهره وري مالم كوييست مي باشد. در اين پژوهش شركت هاي بخش صنعت خودرو و ساخت قطعات بورس اوراق بهادار به عنوان پايلوت انتخاب و از شاخص سرمايه فكري (سرمايه انساني، فيزيكي و ساختاري) به عنوان شاخص ورودي و از شاخص هاي بازده سهام، بازده دارايي ها و بازده حقوق صاحبان سهام به عنوان متغيرهاي خروجي براي 15 شركت اين صنعت طي سال هاي 1389-1385 استفاده شده است. نتايج حاصل از كارايي سرمايه فكري حاكي از آن است كه براي تمام سال-هاي ارزيابي، تنها شركت لنت ترمز است كه در ميان شركت‌هاي منتخب داراي بهترين عملكرد مي باشد. چون كه اين شركت توانسته است در تمام سال هاي ارزيابي حداكثر كارايي از سرمايه فكري يعني كارايي كامل بدست آورد. همچنين نتايج حاصل از بهره وري سرمايه فكري حاكي از آن است كه براي سال هاي بين 85 تا 89 به جز براي شركت هاي سايپا، گروه بهمن و زامياد كه متوسط نرخ بهره وري سرمايه فكري آن ها در بازه مورد بررسي رشد پايين تر از مقدار يك بوده است براي ساير شركت ها متوسط نرخ بهره وري مثبت بوده است.

The aim of this study was to evaluate productivity and efficiency of intellectual capital of companies listed in Tehran Stock Exchange through Data Envelopment Analysis approach and Malm-quist productivity index. In this study, the automotive industry and component manufacturers listed in Tehran Stock Exchange were chosen as pilot, and intellectual capital (human, physical, and structural capital) index was used as input index; stock return, return on assets, and return on equity were utilized as output variables for fifteen companies of this industry between 2006 and 2010. Results from the efficiency of intellectual capital indicated that throughout the years of assessment in this study, it was only a -brake- pad company that had the best performance among the selected companies; this was due to the fact that this company had been able to gain the maximum performance of intellectual capital in the assessed years. Results from the productivity of intellectual capital indicated that in the years between 2006 and 2010, except Saipa, Bahman Group, Zamyad which had a value smaller than 1 for the average productivity rate of their intellectual capital in the investigated growth range, this value was positive for the rest of the selected companies.